21 maart 2019
We hebben iets minder dan twee uur over de laatste 62 km naar de grens gedaan. We reden door arm bergachtig land. Mooie natuur met vele bananen plantages. Het was opletten geblazen om niet in een diep gat te rijden. Om een laverende vrachtwagen te passeren moesten we wachten op een strook met meer asfalt want het opwaaiende rode stof herleidde de zichtbaarheid soms tot nul meter.
We zijn aan de grens na een steile afdaling. Zoals bij de meeste grensplaatsen is er een drukte van je welste. Hier nog erger omwille van de vele vrachtwagens en de bouwwerf van een brug. We passeren behoedzaam de lange rijen wachtende vrachtwagens en uiteindelijk rijden we een grote beton parking op. We vinden gelukkig nog een doorgang tussen de geparkeerde vrachtwagens. Het is beginnen regenen als we de auto parkeren voor het gebouw waar alle diensten van Tanzania en Rwanda zijn ondergebracht. Hier moeten we een East African visa zien te bemachtigen. Dit is een multiple entry visa voor Rwanda, Uganda en Kenia dat geldig is voor drie maand.
Anderhalf uur en we staan weer buiten. Het had sneller gekund maar we vonden de BA premie voor de FJ duur (30$ voor 3 weken!) en probeerden tevergeefs af te dingen en dat heeft veel tijd gekost en heeft bovendien geen resultaat gehad. In de ATM hebben we Rwandese frank kunnen kopen.
Het regent niet meer en nu is het zoeken naar de uitgang van de parking. Ondertussen rijden we weer langs de rechtse kant van de weg. Dat is al sinds Cambodja niet meer gebeurd dat we nog rechts reden! Een man met geweer wijst ons een richting aan die we moeten volgen, een andere in dezelfde uniform probeert ons iets duidelijk te maken maar die spreekt noch Frans noch Engels. Wat hij wil is dat we ons precies parkeren dwars op een gebouwtje en geen meter meer naar links of naar rechts. Precies daar! Kalm blijven is de boodschap want geüniformeerde mensen moeten met de nodige achting bejegend worden...Hij wil de auto controleren! Hij wil dat we de bagage eruit nemen! Niks daarvan zeg ik hem in het Nederlands. Ik loop naar de achtkant van de FJ, open de deur en laat hem de volgestouwde auto zien. Hij wil toch de inhoud van twee bakken in de uittrekkast zien. Keukengerei en allerlei benodigdheden...
We mogen verder en langzaam rijden we het grenscomplex buiten zonder dat nog iemand naar ons visum of paspoort informeert.
zwaar transport heuvel op en heuvel af
Eerste kennismaking
Nog 220 km naar de hoofdstad Kigali. Wij zijn in het land van de duizend heuvels. Het land waar ik tussen 1974 en 1978 ettelijke keren was. Zoals toen al zijn de Chinezen ook hier bezig met een nieuwe weg aan te leggen. De dorpen hier zien er gans anders uit dan die vlak voor de grens. Geen slordig gebouwde bouwsels maar betonnen aaneen gesloten gelijkvloerse gebouwtjes alle netjes op dezelfde rooilijn. De gebouwen zijn afgescheiden van de rijweg door betonnen plantvakken. Zo te zien een ander Afrika. Er is ook veel volk in de straten. Rwanda is het dichts bevolkt land van Afrika en is ook een van de vier kleinste landen. In 2015 telde het ongeveer 11.200.000 inwoners verdeeld in drie etnische stammen, Hutu’s (85%), Tutsi’s (14%) en Twa (1%). De Twa, een pygmeeën volk zijn de oorspronkelijke bewoners van het land. Er is sprake van een aanwezigheid van mensen van 8.000 to 3.000 jaar voor Ch.
er wordt naarstig gewerkt aan de wegen
plots rijden we op perfecte asfaltwegen
Naar de hoofdstad
We rijden afwisselend op 1.700 en 1.500 meter hoogte. Hoe dichter we Kigali naderen hoe mooier en groter de huizen worden. De wegen omzoomd door schaduw gevende bomen en mooie aangeplante en onderhouden sierheesters. Het verkeer wordt drukker we naderen de hoofdstad. Kigali had in 1962 6.000 inwoners in de zeventiger jaren 25.000 nu met de omringende gemeenten 2.000.000 inwoners.
er staan bomen langs de weg en alles ziet er verzorgd uit
De stad is niet meer te herkennen er is tenslotte ook 40 jaar verstreken. Het is moeilijk aan te nemen als je de infrastructuur en de moderne gebouwen ziet dat nog 64% van de bevolking onder de armoedegrens leeft.
Toen ik er voor het eerst was, was er 10 km asfalt nu rijden we steile hellingen op en af over brede lanen met een middenberm met kort geknipt gras en palmbomen zoals in Nice of een Spaanse kuststad.
we rijden Kigali binnen - Dirk kan zijn ogen niet geloven
Het hotel Mille Collines gebouwd als Sabena hotel in de jaren zeventig bestaat nog steeds en wordt nu beheerd door Kempinski. Het lag toen aan de rand van de bebouwde kom. De tuin was omgeven door een hoog metalen hekwerk met een toegangshek. Aan dat hek stonden vele venters en kunstenaars. Dat hek is er nog op dezelfde plaats, de metalen omheining is vervangen door een muur met een groene gordel. Aan de toegangspoort staan nu nog venters en kranten verkopers. De taxi waarmee we willen binnenrijden op de parking wordt onderaan geïnspecteerd met spiegels. Binnenkomen in de lobby gaat door een metaal detector. Dat ging in 1974 veel vlotter.
We zijn vandaag met de FJ op de parking van Mille Collines gaan staan ongeveer op dezelfde plaats waar de Land Roover stond waarmee ik mij verplaatste. En we hebben aan de rand van het zwembad gisteren en vandaag genoten van een drankje. Dat zwembad en het roestvrij stalen laddertje is precies nog hetzelfde als 45 jaar terug!
Dirk aan Hotel des Mille Collines waar hij zo dikwijls is geweest in de jaren 70
links het hotel zoals het er nu uitziet met de FJ en rechts het hotel in 1974 met Dirk's jeep
de stad is gebouwd op duizend heuvels, zo zegt men
in 1974 was de enige asfaltweg, deze van Kigali naar de luchthaven en dit bedroeg 10 km. De heuvels waren leeg
Kigali is een moderne stad geworden
zoals iedere grootstad bezit Kigali ook torengebouwen
weinig kans dat we naar de Gorilla's gaan kijken - daarom stellen wij ons tevreden met dit plaatje
Genocide memorial
Gisteren zaterdag obligatorisch bezoek aan het Genocide memorial. Het gebouw ligt op amper 900 meter vogelvlucht van onze verblijfplaats. Om er te geraken moeten we 3 km rijden over slingerende bergwegen.
Het memorial is geopend op de tiende verjaardag van de volkeren moord in Rwanda, een donkere periode in 1994 van de geschiedenis van Rwanda. Het is ook een van de vele begraafplaatsen verspreid over het land. Hier liggen de stoffelijke resten van 250.000 mensen. 500.000 tot 1.000.000 mensen zijn toen afgeslacht geworden.
bezoek aan het museum van de genocide
Het bezoek aan deze plek werkt diep in op het gemoed, net als de bezoeken die we deden in Polen en Duitsland aan de concentratiekampen uit de tweede wereld oorlog of de Killing Fields in Cambodja of zelfs de vele kerkhoven in Frankrijk en de Westhoek van de slachtoffers uit de eerste Wereldoorlog. Toch blijven er nog vele vraagtekens na het lezen van de drietalige info en foto borden en het zien van de video’s. Is die wreedheid wel te omschrijven als een genocide of is benoeming burgeroorlog beter op zijn plaats.
1994 is tot nog toe wel de laatste slachtpartij maar het was ook niet de eerste. En als je leest dat het niet zo duidelijk is dat Tutsi’s en Hutu’s gemakkelijk identificeerbaar zijn op basis van anatomische verschillen... Over de jaren heen zijn er bovendien vele gemengde huwelijken geweest...
De tien geboden voor de Hutu's
De Hutu's werden onder andere herkend door de lengte van de neus
110 km van Kigali naar het Wildpark Akagera. Dat is precies wat ik mij nog herinner van toen ik in 1974 voor het eerst naar het park reed. De afstand is uiteraard niet veranderd maar de rijweg is dat wel. 45 jaar geleden rode aarde weg en nu zeer goede asfalt. Die piste wegen van destijds waren wel redelijk goed berijdbaar - er was ook haast geen verkeer - als het droog was. Een gans ander verhaal in het regen seizoen zelfs met een Land Roover het voertuig dat ik reed toen ik de eerste keer het park bezocht. De tweede keer in een Volkswagen kever in het droge seizoen was een stuk vlotter.
Er is zoals vroeger slechts een toegang tot het park en die is in het zuiden van het park. Nu is er een metalen hekwerk voorheen een simpele slagboom. De poort wachter kan zijn ogen niet geloven als ik hem de foto van de ingang 45 jaar geleden toon. Dezelfde verbazing bij de rangers aan de receptie 4 km verder. Zij willen wel graag onze oude foto’s toegestuurd krijgen.
ingang van het Akagera park nu en de ingang in de jaren 70
We boeken voor een dag en overnachting in de elektrisch omheinde, meest noordelijk gelegen, Matumba camping. Of we de noordelijke uitgang nemen of een lus terug naar het zuiden rijden zal afhangen van de piste condities en het weer. Er zijn nu al een aantal pistes in de lagere gebieden, bij de meren die niet meer toegankelijk zijn. We zijn in het begin van het regenseizoen tenslotte.
We hebben al alle soorten aardewegen onder de wielen gehad maar nu worden ze drassiger en af en toe moeten we door modderpoelen. Buiten bavianen, impala’s, buffels en zebra’s hebben we nog niet veel wild gezien. Dat schijnt meer in het noorden van het park te vertoeven waar de grotere savanne vlaktes zijn.
men zegt dat het Akagera park een van de mooist gelegen parken is in Afrika en wij kunnen het beamen
We hebben geluk gehad
De parkregels in Akagera zijn dezelfde als in de andere nationale parken. Je mag niet uit de wagen komen ook niet als je vast komt te rijden. Op de kleine plattegrond van het park dat we gekocht hebben staat ook nog dat de parkwachters weten wanneer je uit het park zult rijden. Als je dan niet opdaagt dan starten ze een zoekactie tegen betaling achteraf.
Meer en meer modder en Lieve houdt al een poos haar adem in want we zitten midden een slijkpoel. De piste is hier wel 10 meter breed. In het midden en rechts, de zwarte modder, diepe sporen van voertuigen. Ik probeer links, daar zijn nog geen bandensporen maar ik voel dat het hier ook glibberig is. Zo glibberig dat ik links gewoon afglijd naar de rand van de wat bolle weg. Het lukt nog achteruit te rijden maar nu staan we alweer dwars op de weg en nu glijden we rechts van de weg in een met water gevulde greppel.
Even de situatie opnieuw inschatten. Zijn hier bomen op de gepaste plek om de lier te kunnen gebruiken? Als ik toch uit de wagen moet om de kabel aan een of andere boom vast te maken ploeter ik door het zwarte slijk blootsvoets? Laarzen hebben we niet bij. En zijn er leeuwen of buffels of olifanten in de buurt?
We zijn erdoor. De FJ heeft het gekund dank zij de elektronische hulpmiddelen. Ik heb de auto in de middenstrook waar de diepe sporen zijn kunnen rijden en dan de snelheid opgevoerd en met snel tegensturen links en rechts een min of meer rechte lijn kunnen rijden tot we de 200 meter slijkgeul uit waren.
We rijden nu naar hoger gebied, de kampeerplaats ligt op de top van een heuvel, 1.800 meter hoog.
een typisch beeld van het Akagera park
onze mooie kampplaats in het Akagera park
op de camping was er wel geen elektriciteit maar we vonden er een handpomp
in een open vlakte zagen we zebra's, impala's hartebeest en warthogs allen samen
Een onvoorziene hindernis
We zijn al vroeg uit de veren. Ons houtvuur dat we gisteren hebben aangemaakt ligt nog te smeulen. De lucht zit vol wolken met afwisselend hier en daar een zonnestraal die erdoor priemt. Onvergetelijke vergezichten! Fantastische ervaring.
We hebben beslist, met het wedervaren van gisteren, om de noord uitgang te gebruiken. Van hieruit is dat met de geplande lus een kleine 100 km. De pistes zijn hier steil. In de zone waar we olifanten hadden moeten tegenkomen zien we niets. Maar de afwisselende landschappen zijn subliem. Het park wordt niet voor niets het mooiste van Afrika genoemd. We komen nu ook meer en meer graswild tegen, maar de luchten voorspellen niet veel goeds.
Nog 40 km tot de uitgangspoort, het is ondertussen al een hele tijd goed aan het regenen. We hebben de savannes verlaten en rijden weer in bergachtig terrein. Voor ons, een grote tak van een stekelige acacia dwars over de weg. Het regent pijpenstelen. We zitten in bebost gebied en hebben geen zicht op mogelijk verscholen roofdieren. Over de tak heenrijden zou kunnen, maar als de stekels de flanken van de banden doorboren? Andere optie, uitstappen en met de lier proberen de tak te ruimen.
Een kwartier later, de tak vormt geen hindernis meer we kunnen weer verder...terug naar Kigali.
wegversperring en we konden er niet over rijden - de takken hadden gevaarlijke lange en harde stekels
Woensdag 27 maart.
Ook hier in Kigali regent het vandaag en het ziet er naar uit dat het niet direct zal ophouden. Doorgaans duren de onweders een paar uur en nadien schijnt de zon dan weer. We vertrekken naar de zuidelijk gelegen stad Butare, een ritje van 90 km. Ooit de residentie van de vroeger koning van Rwanda.
Opnieuw verbazen we ons over de mooie wegen die over en tussen de ontelbare heuvels slingeren. Eens zijn we 1.800 meter hoog dan weer 1550 meter wat later weer 1.900 meter. Er heerst drukte op die wegen. Vrachtwagens, bijna alle van Chinese makelij, bussen maar vooral zijn er de vele fietsen. Fietsen met zware kasten hoog bepakt die omhoog tegen de soms steile hellingen worden opgeduwd. Fietsen met op het bagagerek een plankje met kussentje dat dienst doet als tweede zitplaats. Dit zijn de fiets taxi’s. En dan zijn er de ontelbare lichte motorfietsen. Allemaal van het merk TVS en allemaal in bordeaux kleur op enkele uitzonderingen na. Die motorfietsen zijn ook meestal taxi’s. Ook in de straten van Kigali waren die in de meerderheid. De moto taxi’s zijn te herkennen omdat de bestuurder een vestje heeft met op de rug een nummer en aan de arm in een tweede helm als hij geen passagier vervoert.
Naast al dat rijdend verkeer zijn er ook nog de vele voetgangers, schoolkinderen alle in uniform en oudere met of zonder last op het hoofd. Rwanda is het dichts bevolkt land van Afrika en dat merken we constant. In 1978 telde het 4.200.000 inwoners nu 11.200.000! En er is nog steeds een bevokingsaangroei van 4% wat betekent dat om de 25 jaar de bevolking verdubbelt in aantal!
in Rwanda rijden er veel moto taxi's rond - ook zien we in de steden fietstaxi's
Butare
De culturele en intellectuele hoofdstad van Rwanda wordt ze genoemd. 78.000 inwoners gesticht in 1920 door de Belgische kolonialen. Ze werd destijds Astrida genoemd, naar de naam van koningin Astrid. Na de onafhankelijkheid in 1962 kreeg zij de naam Butare.
Ook hier in Butare zijn genocide monumenten, maar die bezoeken we niet. Het nationaal museum van Rwanda staat wel op onze Bucket list. Het gebouw geschonken door België voor de 25ste verjaardag van de onafhankelijkheid wordt genoemd als een van de mooiste gebouwen van Rwanda. De vele zadeldaken symboliseren het land van de duizend heuvels. In het museum krijgen we een rondleiding die de geschiedenis van het land toelicht met informatie over zijn bewoners en hun gebruiken en levenswijze en de geologie. Reeds in de 16de eeuw vóór Ch gebruikte men ijzeren gereedschappen. De kennis om ze te maken (metallurgie) is van hieruit verspreid naar het noorden van Afrika en midden oosten. In Egypte is die kennis maar in de achtste eeuw vóór Ch doorgedrongen.
Het Ethnographisch museum - this was a gift from Belgium
De zadeldaken symboliseren de duizend heuvels van Rwanda
een replica van het huis van de Koning
Hotel perikelen
In Butare, de universiteitsstad zijn er ook al geen kampeer faciliteiten dus checken we in in een hotel, aan de rand van de stad. Het hotel heeft een mooi groot zwembad in de tuin dat ook open staat voor niet gasten. Er is dus wel wat leven in de brouwerij en muziek schalt tot ver buiten het domein. De manager stelt ons gerust dat om 21 uur alles stil zal zijn en we krijgen zijn beste kamer met terras en uitzicht op de tuin met zwembad. Het hotel heeft betere tijden gekend, en is pas drie weken geleden van eigenaar gewisseld en krijgt nu weer een nieuwe naam.
Het was gisterenavond inderdaad stil, al vóór 21 uur. We wachten op onze spiegeleieren voor het ontbijt. En we wachten... Gisteren avond hebben we een uur gewacht op ons diner. Na een half uur krijgen we de eieren, ondanks ons aandringen vooraf “ sunny side up” en “ one side “ krijgen we elk twee doorbakken eieren, twee kanten gebakken. We hadden zelfs vooraf een foto laten zien hoe spiegeleieren er moeten uitzien. De kelner die haast geen Engels en ook geen Frans spreekt heeft steevast dezelfde repliek ”yes,yes” nadat we hebben geprobeerd uit te leggen hoe men spiegeleieren bakt. Vijf minuten later komt hij met een kommetje met daarin een rauw ei, dooier mooi gescheiden van het wit. Ah, eindelijk ze hebben het begrepen denken we. Maar dat geloof wordt na weer vijf minuten teniet gedaan als de kelner met een bord komt met een ei doorbakken langs beide kanten, identiek aan de vorige bereidingen!
in Rwanda doet men aan terrasbouw
Nyongwe np
Op onze weg naar het Kivu meer rijden we door het oudste regenwoud van de wereld. Althans zo staat dat beschreven. In die wouden leven chimpansees en nog 16 andere primaten. Maar een zoektocht van enkele dagen om de chimpansees op te sporen staat niet op ons programma.
Van Butare loopt een asfalt weg, hier en daar opgebroken wegens heraanleg, door de bergen, door het NP naar het Kivu meer. De pittoreske weg gaat hier hoger want we blijven meestal boven de 2.000 meter met passen tot meer dan 2.500 m. Terrasbouw wordt in gans Rwanda toegepast en rijstvelden bezetten de smalle valleien.
die steile heuvels maakt het de bevolking niet gemakkelijk
transport van hout en groenten gebeurt op het hoofd maar de jongens lieten hun naar beneden rollen op deze zelf gemaakte steps
het mooie landschap tussen Butare en het Nyungwe NP
we rijden door thee plantages - dit was geleden sinds India
Nu rijden we tussen de heuvels bezet met theestruiken. Het is sinds noord Indië dat we nog tussen theeplantages reden. Die landschappen zijn betoverend mooi met de vele schakeringen groen van de theestruiken.
Nyungwe-Nziza-Ecolodge-is-prachtig-gelegen maar we pasten om hier te kamperen nadat de uitbater zijn prijs plots verdubbelde
Inmiddels zijn we Nyongwe binnen gereden. Een woest en zeer geaccidenteerd oerwoud. De goede asfaltweg is geen 100 meter recht. Het spektakel is grandioos maar de zon verdwijnt plots achter donkere wolken en dat verandert de rijervaring drastisch en zeker nu we hagel en pletsende stortregens over ons heen krijgen.
Chimpansees zagen we niet want daar is een driedaagse trekking voor nodig en onze conditie is niet van die aard om daar nog aan te beginnen. Wat we wel zagen is één van de 16 andere primaten nl: een l' Hoest's aap. Mooi exemplaar!
aangekomen in het Nyungwe Nationaal Park
we zagen in het park dit pracht exemplaar: een l'Hoest's monkey
Sinds we in het park rijden zien we om de paar kilometer bewapende militaire patrouilles uitgerust met walkie talkies. We zijn al eens gestopt om te vragen wat er aan de hand is maar geen van die militairen is het Engels machtig. Wat we wel proberen te begrijpen is dat het safe is. Maar waarom dat leger bewapende soldaten?
gans de weg door het park werd bewaakt door gewapende militairen omwille van stropers
veel dieren zagen we niet door de hevige regen, maar we kregen na de bui een pracht van een regenboog
door de hevige regenval besloten we om niet te kamperen - we vonden deze leuke rondavel
Wij hebben gisteren zondag 31 maart ingecheckt in Ishara beach motel prachtig gelegen op een heuvel aan de oever van het Kivu meer. We kunnen er ook kamperen maar omwille van de dagelijkse hevige onweders kiezen we voor een kamer met uitzicht op het meer. Van hier kunnen we vandaag en morgen de streek verder verkennen.
ons eerste zicht op het Kivu meer
we vonden een leuk hotel aan het meer - Lieve hier aan het werk
De eerste plek die we willen zien is de grensovergang met Congo aan de zuidelijke tip van het meer in Kamembe. De andere kant van de grens is de stad Bukavu. Zoals aan de meeste grensposten heerst er hier een drukte van je welste. Ook hier wordt een brug gebouwd, over de Ruzizi rivier die het Kivu meer verbindt met het Tanganyika meer. Er staan lange rijen mensen aan de immigratie kantoren. Even zijn we blij dat we hier de grens niet over moeten!
we staan hier aan de grens tussen Rwanda en Congo
We zijn op zoek naar een goed restaurant en zijn vlak voor de grensregio een hobbelige aarde weg ingeslagen. Ook hier is het druk met mensen die alle soorten goederen verhandelen. Een opschrift boven een van de winkels trekt onze aandacht. Lieve heeft amper een foto genomen van het opschrift boven de deur « Boutique magnifique « en een paar boze mannen komen op de FJ toegestapt. Ik probeer hen te kalmeren en leg uit dat we dat opschrift zo “fantastisch” vinden. Dat bedaart de gemoederen en we mogen verder.
wat een leuk opschrift voor een winkel
De quest naar een restaurant brengt ons uiteindelijk naar een plek 20 km noordelijker. Op een terras boven de oever van het meer genieten we niet alleen van de mooie vergezichten maar genieten we ook van een uitzonderlijke lunch. Het is ondertussen 16 uur geworden. Naar ons hotel is het een goede 60 km over een slingerende geasfalteerde bergweg met soms zeer steile hellingen. Ook hier zijn het voetgangers en fietsers die de weg bezetten met af en toe vrachtwagens met containers en tankwagens op weg naar Congo.
eindelijk vonden we na twee maand een goed restaurant
Het Kivu meer ligt op een hoogte van 1460m. Het is een van de meren in het Grote merengebied in Afrika in het Rift gebied. Het meest zuidelijke meer is het Malawi meer. Het is pas in 1894 dat Kivu - als laatste van de meren in het groot merengebied - werd ontdekt door Gustav Adolf von Gœtzen. De grootste diepte is 436 meter en in de ondergrond zitten grote hoeveelheden CO2 en methaan gas. Ongeveer iedere duizend jaar zijn er limic (CO2) uitbarstingen geweest die het leven rond het meer hebben vernietigd. De CO2 ontstaat als gevolg van chemische reacties van water met vulkanische activiteit. Het risico dat het methaangas ontploft door vulkanische interactie en op zijn beurt de grote hoeveelheid CO2 vrijlaat is vrij reëel en is dus een toekomstige bedreiging voor de mensen die rond het meer wonen.
Op twee plaatsen wordt het methaan ontgonnen om gebruikt te worden als brandstof voor ontploffingsmotoren die generators aandrijven. In het meer ligt het 10de grootste eiland van de wereld Idjwi.
we reden tussen de thee plantages waar de theeplukkers aan het werk waren
Vandaag zouden we naar een meer met heet water en een warm water rivier rijden. De rotsachtige weg, 25 km, kunnen we maar met matige snelheid rijden. Maar dat geeft ons de mogelijkheid te genieten van het landschap. Theeplantages zover we kunnen kijken. Hier en daar zijn vrouwen bezig de rijpe theeblaadjes te plukken. Alles wordt hier manueel gedaan. Een goede plukster, zo werd ons verteld, kan tot 40 kg theeblaadjes plukken per dag! De thee plantages zijn wat verschillend van die in Maleisië en Indië. Daar laten ze op regelmatige afstanden grote bomen staan.
We vorderen langzaam, af en toe rijden we door een dorpje achterna gelopen door kleine kinderen. Hier zijn geen theeplantages meer maar wordt hout gekapt en verwerkt. Dan herinner ik mij een verslag van iemand die erover kloeg dat hij vijf uur nodig had gehad om de 25 km heen en terug af te leggen. We besluiten om de FJ niet verder te belasten en keren op onze sporen terug.
We reden voor de tweede keer door het Nyungwe nationaal Park.
Het park heeft hele diepe valleien en is heel dicht begroeid
Omdat we eergisteren door pletsende onweersbuien door Nyongwe park zijn gereden rijden we vandaag de weg terug tot in het midden, aan de afslag die naar het zuiden gaat. Opnieuw zijn er de vele militaire patrouilles en aan de afslag staan er zelfs gepantserde overval wagens. Die afslag is een smalle aardeweg die naar Burundi loopt. Hier en daar wordt de weg hersteld en tot onze verbazing is men ook bezig met elke 75 meter een groene verlichtingspaal neer te planten, exact zoals op de asfaltweg die we net verlaten hebben en die van oost naar west door het NP loopt. Na 25 km slingerende bergpiste weg door het regenoerwoud, moeten we rechts afslaan. Die aardeweg ziet er niet goed uit, rood slijk! Aan een houthakker proberen we te informeren hoe de weg verder is. “Bad!” is het antwoord. De man spreekt een beetje Engels. We kiezen voor zekerheid en keren rechtsom.
hier lopen, net als op de hoofdweg die door het park loopt, heel veel militairen
we rijden door de jungle
regelmatig moeten we over hele akelige bruggetjes
hier staan zelfs gepantserde overval wagens - dit kan niet tegen stropers zijn zoals men ons verteld had - maar de grens van Burundi ligt heel dichtbij, zou dit de reden kunnen zijn?
Er is een mountainbike en wandelroute 222 km, The Congo Nile trail, die van het uiterste zuidelijke punt van het Kivu meer, Bukavu/Kamembe naar Gisenyi in het noorden loopt. Deze route is nu met de nieuwe weg voor de helft geasfalteerd. Voor de rijders zoals wij, op vier wielen, is dit comfortabel. Voor de moutain bikers zoekt men een nieuwe route langs aardewegen. De nieuwe geplaveide weg is een kronkelende tobogan, op en neer tot soms 2.500 m hoog en dan weer dalend zoals in Kibuye, tot op het meerniveau, 1.480 meter. Waanzinnige vergezichten, prachtige natuur met in het noorden en het zuiden de met theevelden begroeide bergflanken. De meeste bergen zijn bewerkt en ingenomen door kleine en grotere bananenplantages of andere gewassen of men is met herbebossing begonnen.
het mooie Kivu meer
van zodra we halt houden om een mooie foto te nemen krijgen we steeds bezoek van nieuwsgierigen
Dit is een weg die nooit verveeld. Een gevaarlijke weg ook, met steile hellingen met de fietsen die volgepakt tegen de helling worden opgeduwd of bij het dalen door de berijder met kleine pasjes worden in bedwang gehouden. Met de vele voetgangers langs de wegkanten die hun vruchten, groenten en andere oogsten naar de lokale markten brengen.
De weg is nog maar een paar jaar geasfalteerd en werd aangelegd, zoals meestal hier en elders in Afrika, door China. Die weg kan in vele opzichten de vergelijking doorstaan met vele andere iconische wegen langs zeeën of meren.
We hebben overnacht op de top van een berg van 2.000 meter in een recent gebouwd hotel. Het uitzicht was geweldig. Alweer kregen we in de vooravond een flinke storm over ons heen.
en duwen maar op de steile bergen
De Rwandezen zijn ijverige mensen. Hier zijn ze op gang naar de markt met hun waren
kamperen wordt moeilijk met de dagelijkse stormen en tropische buien maar we vonden een leuk hotel op een heuveltop met een hoogte van iets meer dan 2000 m met een subliem zicht op het Kivu meer
Naar Gisenyi is het nog maar 65 km. De baan loopt nu niet meer evenwijdig met het Kivu meer maar gaat door een bergmassief. Alweer een mooi staaltje wegenbouw. In Gisenyi hebben we gereserveerd in een hotel aan de oever van het meer. Ook hier is alles drastisch anders dan in de jaren 70. Toen was de grenspost nog in de jungle en waren de apen alom tegenwoordig. Vandaag is de stad ettelijke keren groter geworden en is de jungle compleet verleden tijd. De grenspost lijkt nu in de stad te liggen en zoals gebruikelijk is het er een chaotische bedoening. Hier zonder papieren over de grens gaan, zoals het mij destijds ooit gelukt is, zal vast en zeker niet meer lukken. Dat zegt ook een Belg die wij ontmoetten in het restaurant van ons hotel. Hij is administratief directeur van een hospitaal hier in de stad, hij heeft zich hier een villa aan de oever van het meer gekocht en blijft hier voor de rest van zijn leven, zegt hij.
we rijden Gisengyi binnen
wandelen in Gisengyi - we wanen ons hier aan de azurenkust
De Primus brouwerij
Een paar maand voor we uit België zijn vertrokken hoorde ik een interview op de radio van een mijnheer die vertelde hoe goed het leven was in Gisenyi. Hij was er directeur van de brouwerij Primus. Ik schreef verleden week een mail naar de brouwerij Bralirwa om te informeren of we de directeur konden spreken. Daar kwam geen reactie op. Dus rijden we nu naar de brouwerij. We zien wel. Destijds had de toenmalige Italiaanse manager mij zijn Nikon camera in bruikleen gegeven toen ik op weg was naar de Virunga waar een nieuwe vulkaan was ontstaan en een andere midden door gebarsten was met als gevolg dat een geweldige lavastroom richting Goma was gevloeid.
Bij de receptie van de brouwerij kennen ze de heer Wolfaart niet, sterker nog er werkt daar geen Belg! En ook wij hadden op de website van de brouwerij, dochter van Heineken, die naam niet terug gevonden. Ik zou moeten bellen naar de hoofdzetel in Kigali wordt mij aangeraden.
we brachten een bezoek aan brouwerij Primus maar er zit hier geen Belg in de directie
Wat teleurgesteld over de gemiste ontmoeting rijden we dan maar terug naar ons hotel. Dat hotel, een grote villa midden in een zeer grote omheinde siertuin, heeft een eetkamer met een open haard gemaakt uit kleine rode baksteen. Die ziet eruit zoals deze van mijn ouderlijk huis gebouwd in 1953. En tot ons grote verrassing is in de schouwmantel een uit witte steen gemaakte plaat ingewerkt met daarop “ Eigen haard is goud waard”. Zelfs de lichtschakelaars en de stopcontacten herken ik als deze die bij ons in de jaren 50 en daarna werden gebruikt. Ook zijn de paden rond het huis belegd met breuksteen ook dat was in het ouderlijk huis het geval. De receptionist dacht dat het huis vroeger van een Duitser moest zijn geweest.
zie hier welke tegel er in de schouw was gemetst van ons hotel
de grens van Congo
Afscheid
Onze laatste avond in Rwanda vieren we in het Restorante Italiano al lago. De pizza is echt Italiaans en ook de tiramisu heeft de authentieke smaak. De bazin geboren in Goma en getrouwd met een Italiaan uit Venetië is zo onder de indruk dat we met ons twee met de auto uit België komen dat ze ons prompt uitnodigt, voor we vertrekken morgen vroeg, op een koffie. Ze wil een foto van de FJ.
we rijden richting Uganda tussen de vulkanen
Zaterdagochtend 6 april.
We hebben uitvoerig afscheid genomen van Regine. De auto is volgetankt en we hebben onze voorraad tonic kunnen aanvullen. Wij rijden onze laatste rit door het getransformeerde land van de duizend heuvels langs de vulkanen van het Vulkaan park naar de grens met Oeganda. We hebben dit land, Rwanda, ervaren als een land zo anders dan de andere Afrikaanse landen. Het leiderschap van de president - door vele gecontesteerd - blijkt wel vruchten af te werpen.
Niettegenstaande de explosieve bevolkingsgroei van dit kleine bergland in het midden van het continent zonder aansluiting met de oceaan, slaagt men erin de bevolking grotendeels te voeden met eigen kweek. Het land is net en nergens is er plastiek of afval te bespeuren. Dat zal ook te maken hebben met de maandelijkse nationale kuisdag. Iedere laatste zaterdag van de maand moet iedereen achtergebleven rommel opruimen en worden de wegen en straten extra onder handen genomen!
zoals nogal dikwijla hebben de vulkanen een wolken hoedje
leuke kinderen aan het tankstation
Grensovergang van Oeganda
Alweer een grensovergang vandaag. Zeer ongewoon, er was geen trafiek. Al twee weken is de grens gesloten voor burgers van Oeganda en Rwanda. Wij hadden geen probleem en waren nog nooit zo vlug door de immigratie en de douane want we waren er moederziel alleen.
Terug naar www.worldtravellers.be
