We zijn terug in Zuid Afrika en staan aan het begin van een nieuw vijf maanden avontuur doorheen Zuidelijk Afrika. De FJ verbleef tijdens onze afwezigheid op het domein van Roland en Magda. Die hebben er ook voor gezorgd dat het grote onderhoud werd gedaan en dat de voorruit werd vervangen en het is Magda’s vader die ons is komen ophalen op de luchthaven in Johannesburg. We zien Magda en Roland nu niet want die brengen hun laatste dagen door in Zwitserland. Er heerst hier een hittegolf, 38° dat kan tellen als contrast.
We vonden onze FJ heelhuids terug
We waren opnieuw welkom bij Carla en Peter.
Na een onweer hadden we twee uur geen elektriciteit. Dan maar koken met kaarslicht
Dit jaar wordt de FJ 10 jaar. In Dallas, Oktober 2008, vertrokken we ermee op reis. De auto is nog in uitstekende staat en ziet er als nieuw uit (?) niettegenstaande de vele beproevingen van de wegen en pistes over de continenten en bergketens tot 5.400 meter hoog. Afrika is het kampeerland bij uitstek en volgende maanden zullen we weer ettelijke keren op het dak van de FJ slapen. Wij hebben dus besloten een upgrade aan de FJ toe te voegen. Een nieuwe comfortabele elektrische daktent en een 360° luifel rondom de FJ. Die upgrade is dus ook de reden waarom we nog steeds in Pretoria vertoeven. De luifel staat er al, de tent wordt maandag geïnstalleerd.
We kochten een nieuwe luifel
Nu mag de zon schijnen en mag het ook pijpenstelen regenen...
achteraf moesten we vaststellen dat de luifel niet bruikbaar was met de nieuwe tent - onze materiaalbox vooraan stond in de weg
Het heeft wat meer voeten in de aarde gehad om de upgrade van de FJ uit te voeren. De installatie van de tent duurde veel langer dan voorzien. Het probleem bleek een defecte diode, daardoor haperde de mechaniek bij het uitvouwen van de tent. De 360° luifel paste niet met de tent en de aluminium voorraadbak die vooraan op het draagrek van de FJ staat. Te lang! De oplossing is het bagagerek aanpassen en een 270° luifel I.p.v. de 360°. Maar die andere luifel is niet voorradig bij de dealer in Pretoria en de fabriek in Benoni is pas op 22 januari terug open na verlof!
Dat alles heeft onze planning - die is niet zeer rigide - goed in de war gestuurd. Gisteren dinsdag 16 januari zijn we uiteindelijk toch gestart met onze reis. We rijden eerst richting Kruger, na Kruger moeten we de grens met Mozambique over, voor de nodige stempels te hebben voor de FJ, en hopelijk kunnen we direct terug naar Zuid Afrika en moeten we niet enkele dagen in het land verblijven. Om onze definitieve luifel te laten monteren moeten we wel terug naar Pretoria een kleine omwegje van 900 km!
De nieuwe Bundutop-tent - dit gaat een stukje makkelijker zijn
Afscheid van Peter en Carla - bedankt voor de gastvrijheid
Video - Hoe de Bundotop tent open gaat
On the road again..
Voor we kunnen vertrekken uit Pretoria moeten we nog eens terug naar de installateur van de tent, in noord Pretoria. We hebben ondertussen onze inkopen gedaan om te kunnen overleven als nomaden. Drank ( tonic en wijn en andere...) vlees en de rest. Dat alles hebben we onze ‘ nieuwe ‘ koelkast vriezer gestouwd en dit zit boordevol. Ja nieuw, want ook hier was Murphy’s wet van toepassing. Toen ik de freezer wilde opstarten na 6 maand inactief weigerde die dienst. Compressor vast! Bij een standaard koelkast lukte het mij al enkele keren het ding weer tot leven te wekken maar met ons mobiel aggregaat lukte dat niet. Reparatie? Dat kan, maar nog eens twee weken wachten? Dus maar een nieuwe gekocht en die moest passen op de uitschuifbare slede in de FJ. Met de vele bezoeken aan de Outdoor winkels in Pretoria was dat niet eens zo moeilijk om het geschikte model te vinden.
Met al die tegenslagen is het wel al 14 uur als we de buitenwijken van Pretoria richting oost de N4 oprijden. Ons doel de Blyde rivier canyon te bereiken zit er niet meer in.
Maar Zuid Afrika is het kampeerland bij uitstek en een tussenstop vinden levert dan ook geen probleem op. Daarvoor is echter internet terwijl we rijden een must en dank zij de app iOverlanders is die quest vlug geklaard. Ten noorden van Middelburg vonden we het resort, ‘de Voetmanskloof’ een privé park in een kloof met wild waaronder ook de luipaard. Een luxueuste camping met drie zwembaden buiten en één binnen. Het is hier zo goed dat we meteen hebben geboekt voor drie nachten!
Onze kampeerplaats in De Voetpadkloof in Middelburg
We moeten verder
Op de camping ‘De voetpadkloof’ is het goed vertoeven. ‘s Avonds krijgen we er steevast bezoek van jonge kudu’s. De zebra’s en wildebeest zijn blijkbaar achterdochtiger en die blijven op afstand. Hoewel de temperatuur in de namiddag oploopt tot 37° zijn de nachten aangenaam. En onze nieuwe tent geeft voldoening bij dat warme weer.
Het resort ‘De voetpadkloof’ ligt zo’n 50 km ten noorden van Middelburg. Om naar onze volgende etappe plaats, de Blyde rivier, te rijden hebben we de keuze uit twee routes. De kortste gaat niet over Middelburg wel door een gebied waar mijnen ontgind worden. Daarvoor moeten het asfalt verlaten en rijden we op aardewegen. richting Avontuur, dat is de naam van een dorp! De stoffige gravelweg is breed en redelijk vlak, we gaan dus goed vooruit. Het is verbazend hoe de vering van de FJ de wasbord routes (Parkinson weg) meestert. Eens boven de 65 km/u voelen we nauwelijks de grote ribbels van de weg.
Na een paar uur rijden komen we aan in het historische goudzoekers dorpje Pilgrims Rest. We zijn op zoek naar een pub waar we een ijsje kunnen verorberen en een koffie kunnen drinken. Aan de rand van het dorp vinden we zo een gelegenheid naast een pottenbakkerij. Ze hebben er de ‘best cappuccino in town ‘ en de wat oudere gastvrouw - ook eigenares van de pottenbakkerij - kent een paar woorden Vlaams.
Ruim voor donker arriveren we op onze volgende camping adembenemend gelegen op de rand van een steile klif aan de Blyde rivier canyon.
We rijden op aardewegen. richting Avontuur, dat is de naam van een dorp!
We dronken ‘the best cappuccino in town
De Blyde rivier canyon
Gisterenavond hebben we met Tim en Sarah reiservaringen kunnen delen. Het koppel uit Ludwigshafen Duitsland, is met een 10 maanden oude baby op reis door zuidelijk Afrika. Ze hadden enkele maanden geleden hun Toyota Hilux verscheept naar Namibië.
Wij rijden nu door bergland, langs de rand van 35 km lange Blyde rivier kloof. In de toeristische gidsen wordt deze canyon gedefinieerd als de derde grootste ter wereld. De vraag stelt zich immer wat is hier de definitie van groot. De Barancas del Cobre in Mexico waren groter dan de Grand Canyon in Nevada en de 3.100 m diepe Colca kloof in Peru vonden we toch de diepste en dan zijn er nog canyons in de Hymalaya....
Lelies in de wilde natuur
Wij hadden in deze uitnodigende regio nog langer willen blijven maar we moeten op 25 januari over de grens met Mozambique en we willen ook nog een paar dagen in het Krugerpark beestjes spotten!
Aan The Bourke's Luck Potholes
Het mooie beeld van de Blyde rivier en The Three Rondavels
Het is laag seizoen, maar toch zijn er meer dan verwacht reizigers in het park. Op de campings is er deze keer ruimte genoeg om een goede staanplaats uit te kiezen. De eerste dagen kregen we een hittegolf met 36° en meer te verwerken, de laatste paar dagen kregen we bewolking en tegen de avond onweer. Door het ietwat koelere weer waren daardoor meer dieren te zien. We hebben opnieuw het geluk niet gehad de “Big 5” te spotten. De luipaard was alweer niet op de afspraak!
Op de camping. Een impala kwam ons goede morgen zeggen
Neushoorns en Impala's samen aan een waterhole - de grote olifant kwam recht op ons af
Giraffen en Zebra's aan een waterplas - een leeuwenfamilie lag uit te rusten onder een boom
Carnet de Passage en douane. (CDP)
Onze carnet is verlopen eind oktober 2017. Om niet het risico te lopen een fikse boete te krijgen hebben we deze keer op advies van ADAC in München een Letter of Grace aangevraagd aan de Zuid Afrikaanse automobiel vereniging. Die Letter of Grace (3 maand geldig) laat ons toe de FJ in de douane unie van Zuid Afrika te laten na de vervaldatum van onze carnet. Verleden jaar hadden we geen" Letter of Grace" en aan de grens kregen we te horen dat we een boete van 20.000, ik weet niet wat, vermoedelijk Rands, riskeerden!
25 januari is de datum waarop we de FJ moeten uitvoeren en een stempel “Exit” moeten hebben in onze CDP. We zijn langs de Crocodile bridge het Kruger park buiten gereden. Deze uitgang in het uiterste zuiden van het park, ligt het dichtst tegen de internationale grenspost met Mozambique, een vijftal km verder dan de stad Komatipoort.
Zal ons plan deze keer lukken? We moeten eerst uit Zuid Afrika en onze passen en de carnet laten uitstempelen en daarna de grens over met Mozambique en dan onmiddellijk terug uit Mozambique en terug Zuid Afrika binnen. Dat alles dezelfde dag! We hebben geen visum voor Mozambique, maar vanaf recent kan je dit nu ook aan de grens kopen. Maar naar het schijnt moeten we minstens een nacht in Mozambique verblijven vooraleer we het land weer kunnen verlaten.’
De carnet de Passage
en
The letter of grace
De douane in Zuid Afrika heeft deze keer onze Letter of Grace niet nodig? We krijgen de stempels in de Carnet. We rijden verder naar Mozambique. We kennen de grensovergang daar en zoals voorgaande keer worden we weer bestormd door een zwerm geldwisselaars en service boys. We proberen die allemaal af te wimpelen maar een herkent ons en de FJ, van onze passage verleden jaar. Ja jullie moeten minstens een nacht in Mozambique verblijven krijgen we te horen. Onze hulp van verleden jaar sluist ons snel door het papierwerk van de Carnet bij de douane. “ In” en “ Exit” staan mooi in onze nieuwe carnet.
de stempel in en de stempel uit in Mozambique
We keren terug naar Zuid Afrika! Maar daar botsen we op de strikte regels en de chef van de chef, die ze wil laten respecteren. Ik moet ook in mijn paspoort “ In “ en “Out” stempels van Mozambique hebben! Zo luidt het. We laten de FJ staan en stappen de 500 meter terug naar Mozambique. Tevergeefs probeer ik van de immigratie in en uit stempels te verkrijgen zonder visum. Dat lukt niet. Er zit niets anders op dan een visum te kopen zegt de chef van de chef. Want ook hier komt de hoogste in rang zich met onze zaak bemoeien. Ik moet een visum kopen en om de resterende bladzijden van mijn paspoort te kunnen vrijhouden maakt hij een visum op een afzonderlijke slip. Ik krijg mijn paspoort met alle stempels erin binnen het kwartier. We kunnen terug wandelen naar Zuid Afrika.
De grote chef van de douane heeft zijn toestemming gegeven, onze carnet wordt gestempeld. Nu nog onze immigratie stempels “in” in onze paspoorten en we zijn in orde met onze papieren voor de FJ. De ganse operatie heeft iets meer dan twee uur in beslag genomen. Dat is een meevaller. Het verkrijgen van een “entry” stempel bij immigratie ZA duurde uiteindelijk bijna een uur vanwege een lange file met lokalen die niet overweg kunnen met het vingerafdruk leesapparaat.
We keerden terug naar Pretoria waar de nieuwe luifel ondertussen was aangekomen
Verrassende ontmoeting
Van de grens met Mozambique moeten we terug naar Pretoria want zaterdag ( overmorgen ) monteren ze daar de nieuwe 270° luifel. Dit is een ritje van ongeveer 400 km. We hebben dus rustig de tijd om het traject af te leggen. We zijn nog niet zolang op weg of we worden langs de kant gezet door een man met politieuniform. Lieve opent haar raam en de man vraagt “ your drivers licence please ”. Lieve geeft hem een kopij van mijn rijbewijs. De man bestudeert die aandachtig en vraagt na enige tijd. “Is that you, madam?” “ No, sir, that’s my husband, he is the driver”. En nu pas noteert de man dat het stuurwiel links staat van de FJ...
De eerste 150 km gaan door mooi bergachtig natuurgebied. Iets buiten Nelspruit - waar we nog wat boodschappen doen - in de heuvels vinden we een slaapplaats aan de rand van een snel stromende rivier, “hypo waterfront resort”. Daar lopen de nijlpaarden ‘s nachts over het kampeerterrein. Onze nieuwe tent hebben we niet gebruikt, want we kregen een chalet ter beschikking van de vriendelijke eigenaar. We werden er begroet door onze buren, Sarah en Chris, een jong stel uit Nederland dat de reis naar hier maakte vanuit Nederland met een oude Toyota Prado. Ze zijn al 10 maand van hun geplande 12 maand op reis.
Afscheid van onze vrienden Carla en Peter in Pretoria...... tot in juni
Swaziland nier veel anders dan twee jaar geleden
Maandagochtend we nemen nog eens afscheid van Carla en Peter in Pretoria en zetten nu koers naar Swaziland. We rijden over de N4, dat is dezelfde weg als deze van verleden week, rijden Middelburg voorbij en slaan 30 km verder af zuidwaarts naar Carolina richting de hoofdstad, Mbabane, van Swaziland. Tot aan de grens rijden we door boswinningsgebied.
Na ons heerlijk verblijf in Swaziland zijn we op 02/02/2018 terug in Zuid Afrika
St Lucia 3 februari 2018
We hebben ons gevecht met een bende honds brutale apen verloren, deze keer toch. Een hele familie vervet apen had het op ons ontbijt gemunt vanochtend. Uiteindelijk, die beesten zijn razendsnel, of wij te traag, zijn ze ervandoor met onze kaas en de bananen. Volgende maal zullen we naast onze tafel ook onze katapult en munitie klaarleggen. Vervet apen komen voor van Zuid Afrika tot Ethiopië. In Zuid Afrika verliezen ze habitat door de uitdienende bebouwing. Ze worden hier ook groene meerkat of blauwaap genoemd. De apen eten vooral landbouwgewassen en fruit en gedijen daarom zeer goed in de buurt van de mens. Daardoor kunnen ze uitgroeien tot een ware plaag en worden ze zwaar bejaagd.
Stelende apen - daar ging onze kaas en de bananen
De nieuwe attributen
Inmiddels hebben we de grote luifel ordentelijk opgevouwen, hoewel we nog wat sukkelen met de sequentie van de handelingen. Het zou moeten lukken om alles klaar te hebben in 30 seconden. Maar daar zijn we nog niet aan toe. Ook toont de demofilm op de website van de fabrikant een lichtjes andere procedure dan degene die ons werd getoond bij de installateur in Pretoria. Met de druk op de knop lukt het ons wel in 30 seconden de tent op te vouwen en dat is een formidabele vooruitgang ten opzichte van onze vroegere daktent.
de nieuwe daktent en luifel zijn een grote verbetering en we zijn beschut tegen zon en regen
Kwazulu-Natal
Het vroegere onafhankelijke Transvaal hebben we eergisteren verlaten, St. Lucia ligt in de nieuwe ( sinds 1994 ) staat Kwazulu-Natal. Dit is een koninkrijk - iets meer dan 10.000.000 inwoners - met een koning zonder politieke macht maar hij heeft niettegenstaande dat, veel invloed. Hij krijgt wel een toelage van de Zuid Afrikaanse overheid.
Iets noordelijker dan de tweede grootste stad van Zuid Afrika, Durban, verlaten we de N2 om naar het kustplaatsje Ballito te rijden. De N2 is de snelweg die van noord west Zuid Afrika tot in Kaapstad loopt en met zijn iets meer dan 2.200 km lengte is hij de langste snelweg van Zuid Afrika. In Dolphin bay vlakbij de oceaan is er nog een klein stukje jungle dat voor een deel omgevormd is tot een luxueuze kampeerplaats. Typisch voor de kustlijn in Kwazulu-Natal zijn de groene heuvels die elkaar blijven opvolgen en die heuvels met soms zeer steile hellingen vinden we ook in Ballitoville. Langs de oceaan zijn ze volgebouwd met flats en weelderige, soms immens grote villa’s. Het is nu laag seizoen en de stad lijkt uitgestorven.
Thomsom Bay - The hole in the wall
aan Thomsom Bay
Wandelen in dit heuvelachtig landschap vergt halve bergbeklimmerscapaciteiten want hellingen van 16% en meer komen veelvuldig voor. De reden waarom we na drie dagen nog stramme kuitspieren hebben is te wijten aan een paar wandelingen met als langste 12 km.
Aan ons verblijf in het rustige Ballitoville komt ook alweer een einde. We rijden langs de N2 verder naar het zuiden, niet heel ver. 45 km ten zuiden van Durban. Die streek hier kennen we al want we moesten twee jaar geleden hier gedwongen twee weken verblijven, wachtende op de aankomst van onze FJ uit Indië. Maar toch zijn we onder de indruk van de vele weginfrastructuurwerken, de ultra moderne nieuwe winkelcentra en de luxe uitgangswijken die als paddenstoelen uit de grond lijken te schieten. Durban is ondertussen wel de grootste Afrikaanse haven en ten noorden zijn er aluminium mijnen en smelterijen.
op de camping aan Karradene beach kregen we bezoek van Wolnek ooievaars (Wooly Necked Stork)
10 februari Karridene beach
Ook hier zullen we maar enkele dagen kunnen vertoeven. Morgen trekken we verder richting Wild coast. Een wat moeilijk toegankelijk gebied met veel aardewegen. We zijn al een paar keer gewaarschuwd om in dat gebied enkel op asfaltwegen te blijven en enkel te rijden voordat het donker wordt. De laatste tijd worden achteloze reizigers overvallen en beroofd....
het wandelpaadje naar het strandin Karridene beach loopt door de jungle
Karridene beach hebben we al een tijd verlaten, niet omdat het er de laatste nacht regende, maar wel omdat we opnieuw verder moeten willen we enigszins ons reisplan respecteren.
Leisure bay ten noorden van Port Edward, was onze volgende etappeplaats. Na Port Edward, waar we onze voorraden opslaan, rijden wij nu steeds verder in de Transkei.
De naam Transkei komt van de Groot- Kei rivier die de grens van het gebied vormt in het zuiden. Transkei - over de Kei - was vroeger een deelstaat en was tot 1994 onafhankelijk, met Umtata ( in 2004 veranderd in Mtata) als hoofdstad. Het gebied was het traditionele gebied van het Xhosa volk . In 1963 gaf Zuid Afrika het gebied, Ciskey, autonomie.
Het was pas in 1976 dat Ciskey een onafhankelijke staat werd. 27 april 1994 was de hereniging met negen andere thuislanden met Zuid Afrika. Het land telt 2.500.000 inwoners, Nelson Mandela was afkomstig van de Transkei. Nu is de Transkei deel van de Oost Kaap provincie.
De geschiedenis van dit gebied gaat ver terug. De oorspronkelijke bevolking waren bosjesmannen en hottentotten. Ze werden verdreven door de voorouders van de Xhosa. En doet mij dan de vraag stellen, welk verschil is er met de latere inwijking van de Europeanen? Daarmee wil ik niet zeggen dat kolonisatie ( uitbuiting ) goed te praten zou zijn!
Een Xhosa vrouw
De Xhosa groep is wel de belangrijkste maar er zijn er nog: de Pondo, de Mpondomise de Thembu en de Bomvana stammen. Ieder stam heeft zijn eigen klederdracht, kleur en hoofddeksels. De voorkeurskleur van de Xhosa gaat naar rood oker. De Xhosa vrouwen verven hun aangezicht in vele kleuren. Af en toe komen we ze tegen, dit schoonheidsatribuut echter is niet onze smaak.
De dorpen worden hier Kraal genoemd. Dit is een groep ronde hutten. Van oudsher werden die hutten maar langs een zijde geschilderd. De kant met de heetste middagzon wordt beschilderd om de zonnestralen te weerkaatsen de andere zijde blijft onaangeroerd. Daar kan de late namiddagzon die kant opwarmen voor een comfortabele temperatuur ‘s avonds.
Vandaag woont iedereen overal. Transkei is een berg- en heuvelachtig gebied en we hebben de indruk dat op alle toppen en niet te steile heuvelflanken hutten worden gebouwd.
Dit soort dorpen lijken ons ook al verleden tijd hoewel, er is nog een dorp dat de naam Kraal draagt.
Vandaag woont iedereen overal. Transkei is een berg- en heuvelachtig gebied en we hebben de indruk dat op alle toppen en niet te steile heuvelflanken hutten worden gebouwd. Het landschap is meestal grasland met hier en daar een vallei met bossen.. De nieuwe woningen zijn (meestal) ook geen ronde hutten meer, ze worden volledig beschilderd in de meest flamboyante kleuren met een overwicht voor blauwgroen. De hutten zijn zo verspreid dat moest er stroom- en waterbedeling worden georganiseerd dit een volstrekt onmogelijke zaak zou zijn. Rond een minderheid van die hutten, waar enkel een smal gangpad naar toe loopt, wordt een stukje grond bewerkt. De andere staan midden op het gras met niets erom heen. Zijn die bewoners dan minder ondernemend of ...?
Een interessant en meestal onbekend detail is het feit dat Wild Coast paralellen heeft met de Skeleton Coast in Namibië niet alleen omdat ook hier vele schepen herleid zijn tot wrakken, langs de rotsachtige kust, maar omdat er ooit een politieke binding was tussen walvisbaai in Namibië en St John’s. Toen de Engelsen Walvisbaai verlaten hadden, hebben de Duitsers er bezit van genomen en noemden het Zuid West Afrika. De expansiedrang van Duitsland ging verder want het wilde als het ware een gordel rond Brits veroverd gebied vormen. Zij namen St Lucia bay en het hinterland. De Duitse keizer beval dan naar Pondoland te gaan. Drie gebieden werden bevolkt in akkoord met Chief Sigcau van Pondoland. Daarvoor mocht diens zoon nadien in Duitsland studeren.
Er is vandaag nog een klein gebied langs de Umzimvubu rivier dat New Germany wordt genoemd. De Umzimvubu rivier mond, nu St John’s, was een van de gebieden.
Dat gebeuren konden de Engelse niet tolereren en in 1894 werd het gebied door de Engelsen geannexeerd.
Port Sint Johns is heel mooi gelegen
Port Sint Johns - de bewoners zijn in staking en deponeren hun vuil voor de openbare gebouwen
Rijden in de Transkei
In Port Edward rijden wij nog op de R61 maar eens we die weg verlaten om naar St John’s te rijden veranderd niet alleen het landschap maar komen we op wat vroeger eens moet geweest zijn: “gravel”. De weg is smal en sommige hellingen zijn zo steil dat ze de FJ kwellen om zijn 3 ton in een vaart naar boven te brengen. Onze nieuwe gps kaarten geven ons zelfs de informatie dat sommige stroken enkel met een 4x4 te berijden zijn. We hebben geluk met het weer het regent niet maar daardoor moeten we wolken stof trotseren!
The wild coast
Een mooie plaats - The hole in the wall
De waarschuwing die we enkele dagen geleden kregen, van bezorgde Zuid Afrikanen, om toch maar op de asfaltwegen te blijven om niet overvallen te worden, hebben we niet kunnen opvolgen. Als we dat zouden moeten doen, dan zouden we maar naar twee kustdorpen kunnen rijden en het mooiste van het land missen. Meer nog, moesten we geen reisplan hebben dat ons naar Namibië moet brengen binnen de vooropgestelde tijdsspanne en onderweg nog bij vrienden op bezoek gaan, dan hadden we de Transkei nog verder willen exploreren.
het mooie landschap in de "Transkei"
THE BIG FIVE FROM TRANSKEI
Veel wilde dieren zullen we hier niet ontmoeten, hoewel er nog wel roofdieren zijn, maar in de Transkei is er een andere ” big 5”. Je komt ze te pas en te onpas tegen en we moeten er frequent voor in de remmen gaan het zijn: de ezel, de koe, het schaap, het varken en de alom tegenwoordige geit.
onze dagelijkse GT time om 17.00 uur vergeten we niet
Transkei hebben we verlaten. Het was nog even spannend want de Keirivier is bij de monding ver buiten zijn oevers getreden en de ferry werkt niet. Als we de kleine ferry niet kunnen gebruiken dan zullen we een ommetje moeten maken van 50 km.
Maar dat ommetje was niet nodig. De ferry was operationeel. Twee voertuigen kunnen op het vlot dat aangedreven wordt door een grote buitenboordmotor. Er is echter maar een enkele boot. Waarom er een Auswich-achtig portaal, op het vlot is gemonteerd is een raadsel. De twee bemanningsleden waren niet erg spraakzaam, dus dat zal een mysterie blijven.
We varen de Kei over
Naar Oos Londen en Grahamstown
Zondag 18 februari
Eens over de Kei Mouth - zo worden hier de riviermondingen benoemd - rijden we langs de R349 nog een 50 tal kilometer om de N2 te bereiken richting Oos Londen. Er is weinig verkeer. We zijn pas op de N2 en worden gestopt. Er wordt ons gezegd dat het wel drie uur kan duren vooraleer we verder kunnen. Hier wordt de N2 breder gemaakt en daarvoor moeten rotsen verwijderd worden en dat gebeurt door dynamiteren. Het heeft uiteindelijk geen drie uur geduurd en tijdens het wachten hadden we een babbel met een inwoner van Oos Londen die ons uitnodigde bij hem thuis.
Oos Londen hebben we links laten liggen en zijn op weg naar Koning Willemstad en verder Grahamstown waar we zullen overnachten. We naderen een politiecontrole en al van ver wordt ons duidelijk gemaakt dat we langs de kant moeten. Wat nu weer? Wij moeten ons rijbewijs tonen en de man wil weten waarom we geen rond registratie vignet op onze voorruit hebben. Ik probeer hem duidelijk te maken dat we zo iets niet hoeven want we zijn buitenlanders. Maar de agent blijft aandringen. Ik argumenteer dat de FJ is ingeschreven in Texas en vraag hoe ik dat zou moeten doen om hem in Zuid Afrika te registreren. “Yes sir, you need to register and this is a long process” op mijn vraag hoe ik dat zou moeten doen komt geen antwoord. Ondertussen heb Ik hem al een kopij gegeven van mijn Texaans eigendom bewijs, maar ook dat kan hem niet overtuigen. Ik vraag hem of hij weet wat een CDP is. Dat kent hij niet. Ik heb gescoord, 1 - 1 dus. Ik laat hem de vervaldatum van onze CDP zien. Die kan hij zeker zonder twijfel lezen. Bingo! Ik scoor opnieuw! Hij laat ons uiteindelijk vertrekken.
De zon is van de partij sinds vanmorgen. Maar op onze eerste 100 kilometer hebben we al temperaturen gehad die gaan van 17° tot 37°. Straks houden we halt in Grahamstown. De streek hier heeft een bloedige geschiedenis. De hele 19de eeuw werd gevochten tegen de Xhosa volken. In 1809 beloofde de Engelse regering gratis land aan diegenen die naar Zuid Afrika wilden emigreren. Er waren 90.000 kandidaten, 4.000 werden weerhouden. Maar die setlers werden bedrogen door hun regering, in feite dienden zij als buffer tussen de strijdende boeren en Engelsen tegen de Xhosa. De levensomstandigheden waren bijzonder zwaar. Droogtes, overstromingen, ziektes en vijandelijke buren verdreven velen van hen naar Grahamstad, Oos Londen en Port Elisabeth. Diegene die de ervaring hadden in Engeland begonnen een handel en ruilden bijlen, messen en lakens tegen ivoor. Diegenen die aan de frontlinie bleven werden later succesvolle boeren en startten wolproductie boerderijen. Port Alfred was in het begin een servicestad voor Grahamstad maar groeide later tot tweede grootste stad na Kaapstad.
Het heeft de ganse nacht geregend in Grahamstad, geen plaats om langer te vertoeven in die omstandigheden. Hoewel de stad een levendige universiteitsstad is en ieder jaar ‘s werelds grootste kunst festival organiseert. En er zijn nog een aantal gebouwen overgebleven in victoriaanse stijl. Grahamstad wordt ook nog de stad der heiligen genoemd omdat er ruim 40 religieuze gebouwen staan de meeste zijn kerken.
een canyon aan de Storms rivier
Wij rijden Port Elizabeth voorbij en hier is het weer bewolkt. Er is veel verkeer maar de weginfrastructuur is goed en de N2 heeft weer vier rijstroken, we ondervinden dus geen hinder. Wij rijden naar het nationaal park Tsitsikamma. Ten noorden van die streek is er de 250 kilometer lange Baviaanskloof die we verleden jaar reden.
Het grillige weer bederft de pret. Regen en lage bewolking en temperaturen van slechts 15°, we zien zelfs niet meer de toppen van de bergen. We blijven een extra dag misschien is het weer morgen beter. Wij hebben intussen al geleerd dat de weersvoorspellingen uiterst onbetrouwbaar zijn hier.
De Stormsrivier wringt zich hier door een 200 meter zeer nauwe kloof en aan de monding ervan zijn er de hangbruggen die we willen zien.
we doen mee aan "Selfie" nemen. Hier aan het Tsitsikamma park
De drie hangbruggen waar de Stormsrivier in de oceaan loopt
De hoogste brug waar kan men bungy kan springen - 216 m hoog
Een prachtig zicht over de Heads in Knysna
De "Map of Africa"- Vorig jaar zagen we die in de regen maar nu in de zon
Het Afrikaans is een leuke taal: "Aftrekplaats" is een inlichtingplaats
Blij weerzien in Oudtshoorn
Wij zijn uitgenodigd bij Nini en Luc. We mogen er zo lang als we willen, logeren. Verleden jaar maakten we kennis met deze twee Belgen, die hier al enkele jaren wonen, dankzij een uitnodiging die we onder onze ruitenwisser vonden toen we hadden geparkeerd bij een supermarkt. Dit charmante koppel met veel levenservaring heeft hoofdzakelijk carrière gemaakt in een aantal landen in Afrika waaronder ook Congo.
Bij Nini en Luc waar we heel welkom
we hadden een reuze tijd
Luc en Dirk hebben samen een bijkomend zonnepaneel geplaatst op het dak van de FJ
Twee jaar geleden maakten we kennis met Hilde en Christian uit Waregem op het vliegtuig. Nu waren we beiden in Oudtshoorn en spraken we af om elkaar te ontmoeten
Hier namen we afscheid van Luc - op dezelfde plaats waar we hem vorig jaar voor het eerst hebben ontmoet
Die Hel
“Die Hel” is een 50 km lange pisteweg die leidt naar een nauwe vallei die tot in 1963 afgesloten was van de bewoonde wereld. Voor de Engelsen vluchtende boeren hadden die plek ingenomen en voelden zich er veilig. Pas in 1963 werd er een weg aangelegd die transport moest mogelijk maken naar het nabije Prins Albert.
De weg naar Die Hel is slecht en de rit duurt minstens twee uur. Verleden jaar hadden ons een groep motorrijders de piste leren kennen toen we van Oudtshoorn over de Swartbergpas naar Prins Albert reden. Maar we zijn niet tot aan het einde geraakt. Op 20 km van ons doel zijn we teruggekeerd uit schrik om zonder benzine te vallen. De naam “Die Hel” verwijst niet naar de duivelse staat van de weg noch naar de impressionante landschappen maar is een verwijzing naar de vele hellingen.
Deze keer zijn we niet met de FJ in Die Hel beland maar heeft Luc er ons gebracht met zijn Toyota Fortuner....
De Swartberg pas
Dirk haalde zijn drone uit
de natuur op de Swartberg is heel mooi - hier de Protea Eximia en de Aloe Ferox
op de weg naar "Die Hel" lopen er o.a. Steenbokken
en Mountain Reedbokken
'Die Hel" zie je liggen in de diepte
de huisjes van de oorspronkelijke bewoners zijn gerestaureerd tot vakantie huisjes
Gans op het einde van "Die Hel" staat een cottage met museumstukken en waar je kan overnachten en iets kan eten en drinken
de eerste auto die "Die Hel" bereikte mett de wagen langs de rivier
in the cottage woont ook een angora geitje - typisch voor de streek
Ondertussen zijn de vijf dagen in Oudtshoorn - West-Kaap - bij Luc en Nini spijtig genoeg ook al weer voorbij. In die vijf dagen is het gelukt, dank zij de gewaarde hulp van Luc, een geschikt zonnepaneel met de nodige montage- en bevestigingsonderdelen te vinden en dat samen met het reeds aanwezige, boven op het dak van de nieuwe tent te monteren. Dat dak is nu groot genoeg om de twee zonnepanelen erop te monteren. Samen leveren die nu 200 watt en dat moet volstaan om ons elektrisch systeem autonoom van het lichtnet te laten functioneren.
Onze rit liep door het Sanbona Park maar we zagen geen enkel dier
Mooie natuur en wegenniswerken
Wij rijden nu door het nationaal.park Sanbona op de loer voor enig wild maar die laten zich niet zien, te warm? Het wegblijven van giraffen en buffels wordt ruimschoots gecompenseerd door de indrukwekkende natuur. Vlakke stroken afgewisseld met berglandschappen. Bergen met weinig begroeiing die er soms uitzien als de pyreneeën boven de boomgrens, maar hoger dan 1.100 meter stijgen we hier niet. We komen aan in het pittoreske dorpje Montagu met de vele restaurantjes en de huisjes met rieten daken in Kaaps-Hollandse en Victoriaanse stijl.
Na een nachtje slapen in Montagu rijden we nu richting Robertson de streek waar vooral Chardonnay en Saivignon blanc wijnen worden gemaakt. En er zijn een paar wereldtopwijnen waarmee deze wijnstreek kan pronken. De Breede rivier staat niet droog zoals zoveel andere ( dankzij afdamming) en blijkbaar hebben ze hier nog water om te irrigeren. Dat staat in schril contrast met wat we de laatste week hebben gezien. Vele grote borden langs de weg die de voorbijgangers moeten attenderen op het monster probleem dat de Western Cape provincie nu teistert sinds een paar jaar: droogte.
We staan weeral eens te wachten in een file omdat hier alweer grote wegen werkzaamheden aan de gang zijn. Wij hebben nu al bijna 5.000 km afgelegd in deze etappe door Zuid Afrika. Als het aantal wegen infrastructuurwerken een maatstaf zijn voor een goed lopende economie dan staat Zuid Afrika er goed voor...
In de campings worden we verwittigd van de waterschaarste
nochtans ziet het er serieus regenachtig uit....maar geen druppel
In Heremanus vierden we een heerlijk weerzien met Patricia en Marjan
en genoten we van GT time met Ronald en Carine
In Betty's Bay niet ver van Hermanus, leven een colonie Afrikaanse pinguins
In Betty's Bay was het wel heel winderig
Terug in de wijnstreken
Zuid Afrika telt vele gebieden waar wijn wordt gecultiveerd. Maar de West Kaap met Robertson, Franschhoek, Paarl, Stellenbosch en Constantia leveren de meeste ( bekende ) wijnen. Dat de vroegere gevluchte Franse hugenoten - 1686 - hier goede wijngaarden hebben aangelegd werd zelfs door Napoleon geapprecieerd want die kocht wijnen in Zuid Afrika!
Het is vrijdag 2 maart en we zijn in Franschhoek om een week enkele wijn Estates te verkennen.
De vallei van Hemel en Aarde - ongelooflijk mooi landschap
Vorig jaar waren we hier ook: het restaurant van het wijndomein La Vierge
Piet Huysentruyt is met zijn sterrenrestaurant Likoké op wereldtournee. Het startpunt van die culinaire reis ligt in Kortrijk, maar de chef-kok bracht zijn keuken ook naar Japan, Bali, Singapore en Zuid-Afrika.
Wij hadden het geluk in Franschhoek te zijn op het ogenblik dat Piet hier is en het lukte ons een afspraak te maken. Wat een ervaring!
We waren op het juiste ogenblik in Franschhoek waar Piet Huysentruyt was met zijn "Likoké on tour"
Dat Zuid Afrika goede wijnen kan maken weet allengs iedereen die wat vertrouwd is met die drank. Dat Napoleon zijn wijn haalde ( kocht ? ) in Zuid Afrika weten weinigen. Dus 200 jaar geleden had de wijnproductie hier al een reputatie. Maar de geschiedenis gaat inderdaad verder. Algemeen wordt aangenomen dat 7.000 jaar geleden wijn werd gemaakt in Zuid Afrika. Het is Jan van Riebeeck die in 1656 de grondlegger is van de wijnbouw. Hij was gouverneur van de Kaapprovincie en plantte de eerste wijnstokken in de tuin van de Oost Indische Compagnie. Twee jaar later werd voor het eerst wijn gemaakt.
Kaapstad was een tussenhaven en de zeelieden sloegen er proviand op, op de reizen naar de omliggende landen. Het is echter de opvolger van Jan van Riebeeck, Jan van de Stel die in 1659 de eerste kwaliteitswijnen produceerde. Hij plantte de eerste wijnstokken in Constantia en produceerde er vooral zoete wijnen. Door de komst van de Hugenoten werd wijnkennis binnengebracht. Het is de Oost Indische Compagnie die de Franse hugenoten overtuigde om naar Zuid Afrika uit te wijken. De hugenoten, uit het zuiden van Frankrijk, waren goed opgeleid en hoger opgeleide mensen waren broodnodig in Zuid Afrika. Van de gouverneur kregen zij terreinen in het huidige Franschhoek en Paarl ter beschikking voor wijnbouw.
Maar de hugenoten brachten geen financiën mee om kwaliteitswijnen te kunnen produceren. Daardoor was de 18de eeuw moeilijk voor de wijnbouw. Er was te weinig hout voor goede vaten te maken. Wijn werd soms in oude vaten, waar voordien vlees werd in gepekeld, bewaard. Enkel de zoete wijn uit Constantia bleven zeer gegeerd. Bij de komst van de Engelse bezetter in het begin van de 19de eeuw flakkerde de wijnbouw weer op, dank zij de nieuwe afzetmarkten. Maar toen de Engelsen vertrokken was er weer een teruggang en ook hier heeft in 1886 de gevreesde philoxcera - de druifluis - alle wijnstokken verwoest. Op Amerikaanse voet geënte druivenstokken werden ingevoerd en dit leidde tot een overvloed van wijnen van minderwaardige kwaliteit.
Later in 1925 kende Zuid-Afrika een hoogtepunt in de wijngeschiedenis. Professor Abraham Izak Perold kruist de druiven pinot noir en cinsaut (toen hermitage genoemd) en de pinotage was geboren. Het typisch Zuid-Afrikaanse druivenras.
De bekendheid en kwaliteit van de Zuid-Afrikaanse wijnen kende, de apartheid ten spijt, een gestage groei in de 20e eeuw. Zo ontstaat in 1973 de eerste wijnroute "de Stellendosch Wine Route" en is er in datzelfde jaar de invoering van de gecontroleerde herkomstbenaming "Wine of Origin" door middel van een garantiezegel op de fles aan te brengen.
80% van de wijnen komen uit de West Kaap. En waar vroeger witte wijnen de overhand hadden, stijgt het aandeel van de rode.
we rijden het domein Delaire-Graff binnen
de ligging van Delaire Graff estate is subliem
de wijnstokken beginnen toch tekenen van droogte te vertonen
Als sinds enkele jaren valt er te weinig regen hier in West Kaap en dit jaar is het dramatisch. Overal is er schrijnend gebrek aan water. Er wordt nu wel geïnvesteerd in ontziltingsinstallaties naar het Israëlische procedé ( osmose ) en er worden boorputten aangelegd maar dit brengt geen soelaas op korte termijn. In openbare toiletten in Kaapstad vonden we slechts een werkende kraan op elke plaats of soms zelfs geen. Dan staat er een hand ontsmettingsmiddel! De grote stuwmeren die Kaapstad moeten bevoorraden staan bijna droog!maar in bepaalde gebieden in Stellenbosch is hier en daar nog water om te irrigeren.
van zodra je Kaapstad binnen rijdt hangen overal waarschuwingen
Wijnproeven
Hoe kan het anders als we in zulk landschappelijk mooi gebied vertoeven met zoveel wijnboeren om daar voorbij te rijden zonder een aantal gerenommeerde wijnhuizen te bezoeken. Dat deden we verleden jaar ook al maar het aanbod is ontzettend groot. Deze week hebben we onze kans te baat genomen om er enkele te bezoeken en er te genieten van de keuken en de wijnen. Het zijn niet altijd de grootste namen die de beste wijnen hebben. Graff Delaire serveert weliswaar voortreffelijke wijnen in zijn twee chique restaurants en trekt klanten aan in zijn hotel die bereid zijn tot 1.200€ per nacht te betalen maar er zijn ook andere excellente wijnen.
Aan alle mooie liedjes komt een einde en onze Stellenbosch week is ook alweer voorbij. Wij maken ons op om verder noordwaarts te reizen, richting Namibië. Dat is geen wijnland maar ook daar is er wijnbouw.
proeven bij "Groot Constantia" met chocolade, aangepast aan de wijnen
twee wereldklasse wijnen die prijzen hebben gewonnen
Victoria waterfront met de tafelberg
In het Belgisch restaurant Den Anker genoten we van een steak tartaar - het was 2 maand geleden - en vond
Dirk een van zijn favoriete bieren: La Chouffe
Ons voorlopig laatste wijnhuis was Babylonstoren - wijnstruiken gaven beschutting op de parking
Het hoofdstaurant van Babylonstoren was volzet maar we konden van een pique - nique genieten in het Green House met een uitstekende Shiraz
Zaterdag 10 maart.
Met wat spijt hebben we de wijnstreken rond Stellenbosch achter ons gelaten. Het zag er somber uit toen we vertrokken uit Kylemore op de Helshoogte pas vlakbij wijngebied Tokara en Graff Delaire. Regenwolken kwamen aanzetten, maar of er regen zal uitvallen blijkt twijfelachtig. Regen zou hier wel meer dan welkom zijn.
Vandaag rijden we noordwaarts naar een plekje - Donkiekraal - ons aanbevolen door Harry en Ella - een Hollands paar dat net als ons met eigen wagen door Zuidelijk Afrika reist - en waarmee we gisteren tot laat in de koele avond verbroederd en reiservaringen uitgewisseld hebben. Het plekje is een resort met erbij slechts vijf kampeerplaatsen. Het ligt op de top van een 300 meter hoge heuvel midden een privaat wildpark. De chalets zelf zijn ingewerkt in de rotsen een soort Flintstone dorpje.
droog - droog - droog
Het is een ritje van amper 250 km, dus we hebben tijd zat en kunnen in Paarl rustig onze proviand en wijnvoorraad aanvullen.
De luchten zijn overal zwaar bepakt met donkere wolken en de eerste druppels kletteren op onze voorruit. Maar de neerslag maakt het asfalt amper nat. In de bergketens, Winterhoek, die op een tiental kilometer rechts van ons voorbijschuiven, valt wel veel neerslag. Tot in Pikketberg rijden we nog regelmatig wijngaarden afgewisseld met boomgaarden voorbij. We naderen Citrusdal en dat is het gebied, hoe kan het ook anders, van de citrusvruchten. Zuid Afrika is na Spanje de grootste uitvoerder van citrusvruchten in de wereld. De oudste sinaasappelboom hier is 250 jaar. Tijdens het droog seizoen kan de temperatuur hier oplopen tot 50° C!
We hebben de N7 verlaten en vervolgen over stofferige gravelwegen ons weg naar Donkiekraal. Het hek aan de weg staat open en we rijden het domein binnen langs een zandweg. Onze gps waarschuwt dat de weg enkel te berijden is met een 4x4. Nog 5 km. Aan de voet van de heuvel splitst de weg. Ik volg de gps en neem de linkse tak. Dat had ik beter niet gedaan want op 500 meter van de top zijn de rijsporen zo diep dat de FJ een bulldozer wordt en het zand voor zich uit duwt. Naast de sporen rijden gaat niet want de piste is amper breder dan de FJ en het terrein staat vol doornstruiken! Achteruit rijden en terugkeren is de enige oplossing.
We hebben het gehaald en parkeren de FJ op een van de nog twee vrije kampeerplaatsen. Het uitzicht op de vallei met aan de andere kant een lange heuvelrug is adembenemend. We blijven hier twee nachten.
een van de kamers in Donkiekraal waar wij onze tent sliepen
Springbok ligt 415 km verder naar het noorden en is de laatste stad op de N7 naar Namibië en een goede tussenstop om 120 km verder in Vioolsdrift de grens over te steken.
Een gemakkelijke grensovergang
De N7 over de hoogvlakte vanaf Springbok is monotoon. De hele weg tot een twintig kilometer voor Vioolsdrift ligt boven de 800 meter en piekt tot bijna 1.000 meter. De laatste 20 km gaat het langzaam bergaf om naar het einde toe fors te dalen slingerend tussen kale rotsbergen naar de op 180 meter hoogte gelegen grenspost aan de Oranje rivier.
Bij immigratie eerst een formulier invullen vooraleer we de stempel in onze paspoorten krijgen en dan nog een formulier voor de 277 Zar kostende wegbelasting. En de zaak is rond. We mogen verder!
we zijn aan de grens van Zuid Afrika om Namibie te gaan verkennen
We zijn opnieuw terug in Zuid Afrika en vliegen op 3 juni naar Bekgië
Het einde van een boeiende reis
Iets meer dan 1.100 km naar Pretoria, over Upington, dat is ons laatste grote traject. We hebben er drie dagen voor voorzien. Het wordt steeds kouder ‘s nachts en tot 10 uur is het nog maar 12°. Om het wat comfortabel te houden blijven we in de tent tot de ochtend zon ze heeft opgewarmd. Ontbijten bij 10° valt best mee, in de zon en uit de wind. We doen het rustig aan en vooraleer we rijden is het al over 10.
In Upington wisselen we onze overschotten aan Botswana Pulla om in Zuid Afrikaanse Rand. Een ogenschijnlijk simpele operatie die echter veel tijd in beslag nam in de bank.
We hadden in Upington ook nog wijnboeren kunnen bezoeken. De streek staat bekend voor zijn zoete witte en rode wijnen.
Enkel in de omgeving van Upington is er wat verkeer. Het is rustig cruisen op de N14. We rijden door uitgestrekte landbouw velden waarop zonnebloemen en mais wordt verbouwd. Een politie controle probeerde ons nog wat te pesten want de man wilde weten waarom we geen vignet op onze vooruit hadden. Toen we hem onze Carnet lieten zien gaf hij toe en konden we verder.
we reden zoutvlaktes voorbij
Sishen - de grootste ijzermijn ter wereld
In Kathu is er dan weer meer activiteit. De grond is er bruinrood, wij rijden de grootste ijzermijn van Afrika maar ook van de wereld voorbij. De volgende stad van betekenis is Vryburg, daar hebben we een kamer in een leuk boetiek hotelletje gereserveerd.
onze laatste kampeernacht brachten we door in Upington aan de Oranjerivier
Gisteren in Upington, aan de Oranjerivier, was onze laatste kampeernacht van een avontuurlijke en boeiende reis van 16.000 km door drie landen.
we naderen Pretoria
Het afscheid van onze vrienden was hartelijk. Tot volgend jaar., Carla, Peter, Patricia, Marjan, Magda en Roland.........