Maandag 26 januari nationaal feest in India en wij moeten de grens over, naar Bangladesh! Als dat maar goed komt. Er zijn twee grensovergangen maar slechts een zou een Internationale zijn en die moeten we nemen. 193 km in plaats van 151 km voor de overgang die we niet kunnen nemen. Om uit Kolkata te geraken geeft Google een route aan met lange rechte stroken. Dat ziet er dus goed uit. We zijn nog maar amper uit de Marquisstraat - de straat van ons hotel - of we belanden in een straatje dat niet veel breder is dan de FJ vol met voetgangers en daartussen fietsers en riksja's. Et klinkt luide muziek uit de vele luidsprekers die we stapvoets voorbijrijden. De muziek is zo luid dat ik de ramen moet sluiten. In de al smalle steegjes hebben de bewoners op de kruispunten kleurrijke versierselen neergepoot. Een gekleurd zandtapijtje met in het midden een beeld of een bloemstuk. Dat maakt er het maneuvreren niet makkelijker op. Meermaals moet ik de claxon ingedrukt houden, want de voetgangers blijven ongestoord hun gang gaan en gewaardigen zich niet om maar even om te kijken, ze slenteren rustig voort. Kalm blijven is de boodschap. Als er bakfietsen of motoren langs de weg geparkeerd staan moet ik wachten tot bereidwilligen me helpen navigeren op de millimeter of tot de eigenaar komt opdagen om het ding te verplaatsen. Zelfs in zo een uitzichtloze situatie komt het voor dat fietsers of brommers uit de tegengestelde richting zich voor de neus van de FJ komen plaatsen! Sakkeren helpt niet, op de tanden bijten en doen als de stedelingen, so what, en langzaam doorrijden en als het moet duwen. Het ene steegje volgt het andere op, zij zijn alle niet veel breder dan onze auto, er komt maar geen einde aan. Op de gps is het niet te zien hoe breed de route zal zijn. Het enige wat we weten is dat we op de goede weg zijn.
Enkele kilometers voor de grens rijden we tussen deze prachtige bomen
We rijden al twee uur en we zijn nog niet uit de agglomeratie, de gebruikte wegen zijn wel breder maar het verkeer is de typische Indiase chaos. Het is wringen om een plaats op de weg te behouden want links en rechts worden we weggedrukt. Iedereen wil vooraan rijden, iedereen wil de eerste zijn al moet je daarvoor op een hobbelige aarden berm links voorbijgaan of rechts in twee of drie rijen voorbijsteken op het tegenligger spoor....het blijft maar duren. Na drie uur zijn we uiteindelijk uit Kolkata maar de agglomeraties blijven zich opvolgen, overal zijn er feesten met luide muziek. Nog nooit hebben we zoveel trekfietsen die mensen vervoeren gezien. Soms zitten er tot zes mensen op een trekfiets en vooraan duwt een magere man wanhopig op de pedalen. De trekfietsen reduceren onze snelheid telkens tot stapvoets. Veel tijd om naar de omgeving te kijken heb ik niet. Hoe dichter we de grens naderen hoe mooier de baan met de eeuwenoude monsterdikke bomen langs de rand van de weg. Er staan nu meer en meer vrachtwagens stil. De baan is ondertussen gesplitst door een middenberm. We moeten op de rechtse baan want vrachtwagens hebben de volledige weg in onze rijrichting bezet. We zijn aan de grens! We hebben zeven uur gereden met een gemiddelde van 13,5 km/u!
De nummerplaat in Bangladesh
We zijn aan de grens
Grensperikkelen
We hebben de FJ geparkeerd en zijn op zoek naar immigratie Indie. In een grote schimmige zaal zijn rechts een zestal loketten. Behoudens een slapende grensbeambte is er niemand. Met een "Good afternoon sir" doe ik de man uit zijn dromen ontwaken. "Where are you going ?" Vraagt hij mij. Hij moet nog slaapdronken zijn vermoed ik, want waar in hemelsnaam gaat iemand naartoe als je uitcheckt aan een grens! "To the other side , Bangladesh, sir" antwoord ik wat gepikeerd. Hij ziet in onze passen ons Indisch visum met vier entry's. Dat heeft hij nog niet meegemaakt. "Please wait sir" zegt een ter hulp gesnelde collega. "I must call our chief." We worden een al even groezelig bureeltje binnengeloodst en mogen ons installeren op een stoel. Op mijn bezwaar dat het laat is en dat we nog ver moeten repliceert hij "It will not take long, sir". Vijf minuten later arriveert de chef. Waarom moet ik komen, vraagt hij ons. Alles is ok. Wij moeten terug naar de grensbeambte van daareven die de opdracht krijgt onze passen te stempelen. Met de stempels op de juiste plaats kunnen we naar de douane. Na drie man gevraagd te hebben waar we heen moeten, komt er uiteindelijk een beambte die iets af weet van de Carnet de Passage procedure. Wij krijgen hier ook de stempel en kunnen verder rijden naar de Bangladesh grenspost.
Onze zoveelste douane
Een gesloten metalen hek verspert ons de toegang. Een groep reizigers te voet probeert door dat hek te komen maar er staan militairen die eerst de grensdocumenten willen zien. Wij mogen naast het hek verder rijden. We lopen door een modern en proper gebouw naar het bureel van de man die schijnt te weten wat een CDP is. "Please take a seat, sir" Ook Lieve krijgt een stoel. (Wij zijn in een Moslim land) Er zijn nu al twee man bijgekomen in het kleine bureel. De chef doet niets anders dan orders geven maar de man die de orders moet uitvoeren schijnt wel te weten wat hij moet doen. Ondertussen hebben wij een gezellige babbel met de chef, die zeer nieuwsgierig is over wat wij doen...de klok in het bureau vertelt ons dat het biet meer zo lang zal duren voordat de grens sluit. We hebben een half uur verloren want we hebben weer een tijdzone gekruist. Oef, het CDP is getekend nu in snel tempo naar immigratie. Wij staan op het punt ons laatste gestempelde pas te krijgen als we worden aangeklampt door de man in donker blauw uniform die daarnet onze Carnet heeft ingevuld. "Sir, a problem has emerged, you have to go back to my chief and pay a caution for the temporary import of you car".
De carnet de passage en douane is het enige internationaal document die we nodig hebben maar de douane van Bangladesh dacht daar anders over
Daar zitten we dan weer in hetzelfde bureautje als daarnet. De chef is nu omringd door drie man. Jullie moeten een bankwaarborg storten anders mogen jullie het land niet binnen. Stel dat we dat zouden doen, vraag ik, hoe moet dat hier gebeuren ik zie geen bank! De man begint aan een lange reeks telefoontjes. De Bangla taal is ongeveer dezelfde als de Bengal en door het feit dat nieuwe woorden en cijfers in het Engels worden gezegd probeer ik de gesprekken wat te volgen. Ik hoor dat hij onze verdediging uiteindelijk heeft opgenomen maar hij krijgt nee op het rekwest. Ofwel betalen ofwel moeten ze terug. Ik probeer de ondertussen al vijf man in het bureau duidelijk te maken dat de CDP het enige legale document is dat ik nodig heb en toon hun dat op de achterzijde Bangladesh zelfs staat vermeld. Ik vraag hem het hoofdkantoor in Dhaka te bellen om informatie in te winnen. Ik beloof hem ook dat ik hier geen voet meer verzet totdat we de toelating krijgen om door te rijden. Ondertussen is het al zo laat dat de grensposten gesloten moeten zijn.
de 'high commissioner himself onderbrak zijn feest om ons te melden dat alles ok was....oef!
Er volgen weer een paar telefoongesprekken. Wij kunnen naar de 'high commissioner ' zegt hij. Die is in de grensstad want het is vandaag de dag van de douane en er is een groot feest vanavond. Een man moet ons vergezellen en een elektrische riksja huren. De chief komt mee tot aan de uitgang van het gebouw en drukt mij op het hart aan de grote baas uit te leggen dat we al hotels hebben geboekt en een cruise in de mangrove van de Sundarbans.
Aan het druk verlichte en met led slingers versierde domein is er weer een gesloten hekken met een massa drummende mensen. Ik hoor "foreigners' roepen door de bewakers en de mensen worden opzij geduwd om ons doorgang te geven. We lopen tot aan een grote tent met vele rijen stoelen met ertussen projectieschermen "Day of the Customs" staat op de schermen. Onze begeleider heeft al een paar maal geïnformeerd waar de grote baas wel kon zijn. Hij schijnt niet erg op zijn gemak te zijn met de grote baas op komst. Wij worden verzocht wat te wachten aan de ingang van de tent. Het duurt niet lang of een sjieke man in donkerblauw maatpak en bijhorende das komt naar ons toegestapt met uitgestoken hand "Your problem is solved sir, please write a letter that you are not going to sell your car in Bangladesh ".
Terug aan de grens, waar ze al op de hoogte zijn van het verdict worden we opgelucht onthaald. Ik vraag hen nog ons hotel in Khulna te willen bellen om onze late aankomst te melden. We moeten nog 100 km en dat is drie uur rijden. We vertrekken in de donkere avond en hopen op minder auto's op de wegen in Bangladesh.
Khulna: Een gans ander straatbeeld. Voor 95% rijden hier enkel elektrische tuctucs en riksja's
Kennis maken met een nieuw land
Gisterenavond zijn we eerder aangekomen in ons hotel dan verwacht. Vandaag moeten we op zoek naar een verzekering BA voor de FJ en moeten we onze cruise in de Sundarbans vastleggen.
Bangladesh is op het eerste zicht zeer verschillend van West Bengalen waar we vandaan zijn gekomen. De wegen zijn goed er zijn zelfs wegmarkeringen. Er zijn haast geen auto's te bespeuren, wel brommers, fietsriksja's en loopriksja's met zwaar materiaal, bussen en vrachtwagens. Zoals in India nemen bussen en vrachtwagens de absolute prioriteit en dat doen ze eveneens door constant te claxonneren. In de steden zijn alle riksja's elektrisch aangedreven en er rijden er veel. Zoals in India wil ieder chauffeur de eerste zijn en respecteert niemand enige regel. Spookrijden een rond punt in de verkeerde richting oprijden en meer van die dingen. Op het spitsuur staat het verkeer op ronde punten dan ook meestal stil gedurende enkele minuten in een wirwar van bussen, brommers en riksja's.
Bangladesh - moslimland - telt ongeveer 150 miljoen inwoners. Dat is heel veel voor zulk klein land. Het behoort tot een van de armste landen ter wereld maar er is hoop want de economie groeit met 6%.
Na de onafhankelijkheid van India in 1947 is er een nieuw land ontstaan. Eerst waren Pakistan en Bangladesh een natie maar in het jaar 1971 zijn ze gesplitst. Dat is niet gebeurd zonder bloedvergieten. Sinds het ontstaan is het land nooit volledig vrij geweest van coups, rellen en opstanden. In 2009 bijvoorbeeld toen muitende soldaten in Dhaka 74 mensen hebben afgeslacht waaronder 57 van hun eigen officieren.
Door het drukke tuctuc verkeer reden we naar het ministerie van transport
zwaar transport op blote voeten
Een verzekering vinden is weeral geen sinecure. Na twee bezoeken aan verzekeringmaatschappijen krijgen we te horen dat we eerst een registratie bij BRTA ( inschrijvingsdienst voor motorvoertuigen) moeten krijgen. Maar een bezoek aan die dienst 15 km verwijderd van Khulna levert niets op. Ik krijg wel een gsm nummer van de directeur in geval ik problemen zou hebben met de wegpolitie maar die kans dat we problemen ondervinden is klein wordt mij verzekerd.
op verschillende plaatsen zagen we gewapende militairen
Onze tuctuc chauffeur met vrienden
Het reisagentschap waarmee we geboekt hebben voor de Sundarbans cruise heeft het reisschema wat aangepast. Op het ogenblik zijn er over het hele land onlusten en voor diegenen die van de hoofdstad Dhaka moeten komen kan er een probleem zijn. Wij zullen een nacht langer op het schip verblijven en 's avonds vertrekken in plaats van 's morgens om 6u30.
Vrouwen met Nicab, Shayla en ongesluierde leven hier naast elkaar
Dit immens delta gebied van de meer noordelijke samengevloeide Ganges en de Brahmaputra rivieren en de Padma en Meghma herbergt het grootste mangrovewoud ter wereld. 6.000 km2 in Bangladesh en 4.000 km2 in India. Het is bij uitstek het terrein van de koninklijke Bengaalse tijger. Er waren er nog 400 maar vandaag is hun aantal gereduceerd tot 200. Deze tijgers staan ook bekend vanwege het feit dat er per jaar tot 100 mensen door hen worden gedood. De kans dat we er een zien tijdens onze boottochten op de ontelbare kanalen in de Sundarbans is klein.
De Sunbardans bevindt zich grotendeels op het grondgebied van Bangladesh
Wij zijn een multinationale groep van 19 man op het schip waarmee wij 's avonds uit Khulna zijn vertrokken. Het schip is een kleine passagiersboot met een twintigtal kajuiten.
Onze driedaagse tocht brengt ons tot aan de baai van Bengalen. 's Morgens om 6 uur uit de veren om een half uur later met een sloep muisstil door de zijkanalen te varen met de hoop de ster van de Sundarbans te spotten. Om in de Sundarbans te overleven moeten de dieren kunnen zwemmen. De herten en de tijgers zijn zeer goede zwemmers de krokodillen zijn dat vanzelfsprekend.
Wanneer we overstappen op de kleinere boot gaat er steeda een gewapende waker mee. Je weet maar nooit dat we een tijger of een phyton of een cobra tegen komen
We varen tussen de mangroves
De typische luchtwortels van de bomen in de Mangroves
geruisloos varen we en hopen om een tijger te zien
's morgens om 06.30 uur zaten we al op de kleine boot om de slapende dieren te ontmoeten
De groep bestond uit 19 en we kwamen uit 8 verschillende landen
Onlusten in het land.
Al een maand gaat door het land een golf van geweld. AL, de regerende partij wordt onder druk gezet door BNP en hun alliantie. Politiek is hier wat violenter dan in de meeste westerse landen want hier vallen doden. Blokkades worden opgezet in het ganse land. Er worden brandbommen gegooid en tot op heden, 2 februari, vielen al meer dan 38 doden! Het ziet er niet naar uit dat er vlug vrede komt. Het leger en de politie is overal aanwezig en de blokkades worden hardhandig verwijderd. Om BNP op de knieën te krijgen worden telefoon en internet onderbroken. Er zijn over het gehele land demonstraties en verder reizen zit er voor het ogenblik niet in. Vanochtend vroeg ik een hogere officier of het veilig was om naar Dhaka of Chittagong te rijden. Niet doen was de boodschap, wij kunnen de veiligheid van onze geliefde vreemde reizigers niet garanderen! Wij zijn dus gedoemd om te wachten tot de onlusten verminderen.
Het gaat er fel aan toe.
Er worden Molotovcocktails gegooid naar bussen en riksja's: iedere dag vallen er doden
Op de FJ hebben we voor en achter banners met in het Bangla de tekst "Buitenlandse journalisten". Deze morgen zijn we van hotel veranderd en we moesten voorbij een punt waar gespeecht werd en er stond een grote groep demonstranten. Onze banner is er niet onopgemerkt gebleven. De hotels staan over het hele land bijna leeg en we hebben er ons voordeel mee want sommige zijn bereid onze voorwaarden te aanvaarden, vandaar onze verplaatsing.
"Buitenlandse journalisten" staat er op de banner in het Bangla - hopelijk helpt dit
Een Bangladees had net hetzelfde idee als wij....hopelijk staat het er bij ons juist op
En of de politieke onlusten het land nog niet voldoende in hun greep hebben lees ik in de krant dat Jihad strijders hier ook proberen de toestand te destabiliseren. De meeste van hen opereren van over de grenzen met India en zetten daardoor druk op de relatie Bangladesh India. Tot overmaat van pech moeten we door die gebieden in India waar jihad strijders actief zijn, op onze weg naar Bhutan.
Gedurende ons vierdaags verblijf stapten er een paar keer per dag betogers voorbij ons hotel
Wij zitten hier al bijna een week vast. Na de verkiezingen van 5 januari staat het land in rep en roer. Volgens onze hotel manager vallen er dagelijks een tiental doden. Meer dan 400 voertuigen zijn in brand gestoken door molotov cocktails, 14 treinen ontspoord tien schepen gesaboteerd... Gisteren werd de politiekazerne dicht bij ons hotel ook bestookt met brandbommen en vlak voor ons hotel ontplofte een bom(metje). Er is nu al een week algemene staking en in het hele land zijn wegblokkades opgetrokken door de rivaliserende politieke partij. Dat is BNP met een twintigtal kleinere partijen. De regerende partij de AL heeft zichzelf na de verkiezingen 147 zetels toegeëigend van de 350... Vreemd voor ons is dat in een moslim land het twee vrouwen zijn die om de macht strijden en er blijkbaar geen probleem mee hebben dat er doden vallen.
Hier stond onze FJ veilig
Bangladesh is duidelijk properder dan India. Hier zien we dat de bevolking wordt opgeleid om het vuil in vuilnisbakken te gooien
De mocha frappé smaakt uitstekend en het stuk taart Black forrest smaakt zoals bij ons. We zitten in de enige koffiebar die de stad Khulna rijk is. De stad heeft met de voorsteden nochtans meer dan 1,3 miljoen inwoners! De koffiebar is op her eerste verdiep en hoort bij het hotel Castle Salam, door de plafondhoge ramen hebben we een perfect uitzicht op wat er zich op het rondpunt voor ons afspeelt. Het verkeer is er druk, elektrische riksja's, fietsers, riksja's wriemelen door elkaar om de tien minuten komt er een toeterende vrachtwagen luidruchtig voorbijgereden maar geen auto's. Jawel op een uur hebben we er vier geteld. En dat is dan het beeld dat we na anderhalve week in Bangladesh hebben. Er zijn haast geen auto's hier en als er al te zien zijn dan zijn dat veelal dure Toyota's SUV's. Wandelen in Khulna is een geweldige ervaring. Wij worden spontaan gevraagd om foto's te maken, mensen komen ons de hand rijken, kinderen proberen hun kennis van een paar woorden Engels, overal wordt Hello geroepen. Dit hebben we nog nergens meegemaakt. Er is ook de wat primitievere kant van de samenleving, zoals mannen die hun grote behoefte doen in een greppel, op de kant van de straat of de twee mannen die een levende kip aan het pluimen zijn!
De vrouwen worden duidelijk modebewust. Hier een fantasie bij de Nicab
Jonge vrouwen dragen meestal gekleurde Nicabs die aangepast zijn aan hun kledij
De Bangladesen zijn uiterst vriendelijke mensen
Deze foto vind ik persoonlijk mooi van kleur
Deze dames dragen nog de traditionele zwarte Nicab
Hier kreeg Lieve prompt een rode roos aangeboden tijdens onze dagelijkse wandeling
Met de niet aflatende spanningen en de grimmige sfeer dachten we eraan op onze stappen (sporen) naar Indië terug te keren. Maar de 1.200 km route rond Bangladesh rijden,terug naar Guwahati in de staat Assam zag ik niet zitten en tenslotte zijn we in Bangladesh om het land te verkennen. Vanochtend zijn we op bezoek geweest bij de Police Commissioner. Dat is de officier de hoogste in rang. We zijn nog verwonderd hoe we daar met de nodige egards zijn ontvangen. Hij was niet in zijn bureau toen we werden binnen geleid. Een immens grote plaats met bureau met stoelen er rond, een lange rij stoelen tegen de lange wand en een zwart lederen salon waar wij werden verzocht plaats te nemen. Rond het bureau zaten al een vijftal man te wachten. Toen hij binnen kwam is hij eerst naar ons toe gekomen. Wij moesten niets vrezen stelde hij ons gerust. Bangladezen houden van buitenlanders. De weg naar Chittagong is geen probleem en een beetje spanning hoort bij het reizen zei hij nog.
We hebben besloten onze reis door Bangladesh verder te zetten en morgen verlaten we ons hotel richting Chittagong.
De mensen laten zich gewillig fotograferen en vragen er soms zelf naar
Het is vrijdag vandaag 6 februari, het is dus een rustdag. De beste dag om te rijden hebben ze ons gezegd. Met de zegen van Allah zijn we vertrokken uit het hotel in Khulna. Er is een nieuwe brug over de rivier ten zuiden van de stad en die moeten we over op onze weg naar Barisal. Onderweg is er een belangrijke site in Bagerhat die we wensen te bezoeken. Een aantal moskeeën daterend uit de 15de en 16de eeuw. De site is een van de drie - door UNESCO beschermd werelderfgoed - sites in Bangladesh.
Om naar de brug te rijden zijn we door een aantal markten moeten rijden. We namen de grote wegen om zeker niet in de chaos terecht te komen maar zelfs langs de hoofdwegen organiseert men hier markten. De marktkramers met hun kopers nemen dan de halve rijweg in beslag en dan zijn er nog de ontelbare elektrische en andere riksja's die er tussenin rijden of zich zo parkeren dat er geen doorkomen meer aan is. Daar wordt je niet vrolijk van.
Shait Gumbad Mosque is de grootste en mooiste moskee van Bagerhat
De moskee telt 77 koepels en geen 60 zoals er wordt beweerd.
De Tomb of Khan Jahan Ali is een heilige plaats voor de moslims
Zoals overal moesten we op de foto
Op een van de sites, het mausoleum, waar Lieve geen toegang kreeg, wilden we even genieten van het spektakel op de grote trappen die naar een vierkante vijver leidt, waarin de heilige meer dan honderdjarige krokodil leeft. Maar dat hebben we nog geen vijf minuten volgehouden. We werden al bij het hoofdgebouw geconfronteerd met de mensen die perse een foto van ons wilden hebben maar op de trappen werden we werkelijk bestormd.
van uitrusten aan het heilige meer, was geen sprake. We waren voor de zoveelste keer marsmannetjes
Barisal is druk en vol van gele elektrische riksja's. Het hotel hebben we gevonden dank zij de hulp van een vriendelijke passagier in een riksja. Ieder district schijnt zo zijn eigen type elektrische riksja te hebben. Zo te zien waren die hier al eerder geëlektrocuteerd want de meeste voertuigjes zijn aftands en vol deuken. De stad heeft niets bijzonders en er zijn dus geen toeristen. Tijdens een wandeling in het stadscentrum worden we aangeklampt door wat later een 'senior teacher' bleek te zijn. Hij trakteerde ons op een thee en bracht ons in een klein winkeltje waar nog een paar mensen waaronder een professor zaten. De discussie ging natuurlijk over de gespannen toestand in het land. Het is nochtans onze regel om in een vreemd land niet over politiek te praten. Volgens hen zijn de brandbom aanvallen georchestreerd door de regerende partij met de bedoeling de oppositie in diskrediet te brengen.
Nog twee keer werden we aangeklampt op de nog 100 meter naar ons hotel, een jurist die in Londen verder studeert en een grafische designer die een eigen zaak wil beginnen.
Op de eerste ferry stonden we echt op elkaar geperst
Meer varen dan rijden vandaag
In het hotel kregen we geen ontbijt maar dat hadden we voorzien, we hadden brood en cake en verse thee. Negen uur, de straten in Barisal zijn weer vol van driewielers. Al toeterend rijden we langzaam richting de nieuwe brug. Ook hier in Barisal is er een nieuwe brug over de 500 meter brede stroom. De brug is hoog genoeg om er zeeschepen onder te laten varen. We hebben al een paar keer halt gehouden bij politiecontroles met de vraag of de weg veilig was. Veilig, de politie is overal was het antwoord. Met onze banner "foreign journalists " hoeven we zoals gisteren weer geen tol te betalen. Volgens onze wegenkaarten en Google maps moeten we vandaag twee ferry's nemen. We hebben gisteren geprobeerd informatie te krijgen hoeveel tijd we nodig hadden om naar Chittagong te rijden maar daar hebben we geen uitsluitsel over. Het ging van zes tot meer dan acht uur! Geschatte afstand is 180 km en met een gemiddelde snelheid van dertig km/uur is dat dus minstens zes uur rijden maar er zijn nog de ferry's.
We schuiven aan,voor de eerste ferry, achter een paar vrachtwagens. Lang hoeven we niet te wachten, we kunnen mee op de platte boot. Bijna twee uur hebben we gevaren.
Op de tweede ferry was het echt niet leuk meer
Dertig kilometer verder is er nog een overzet. De laatste kilometer naar de steiger rijden we op een metershoge dijk die grotendeels kapot geslagen is door de golven. Tussen de gaten staan dan ook nog vrachtwagens geparkeerd om het wat spannender te maken, zeker? Ik rij alle geparkeerde vrachtwagens voorzichtig voorbij om uiteindelijk in het zicht van de steiger te stranden tussen vrachtwagens en bussen en riksja's. We proberen uitleg te krijgen wanneer de ferry zal komen en hoe we aan een ticket kunnen komen. Niemand spreekt hier iets anders dan Bangla. Wij staan al een half uur in de volle zon omringd door opdringerige nieuwsgierigen die met de neuzen tegen de ramen staan geplakt of de FJ willen aanraken. Het begint stilaan aan onze moraal te knagen om zo gadegeslagen te worden. Ramen kunnen we niet openen of ze steken gewoon hun kop naar binnen. Alhoewel Bangla of Bengal voor ons een onbegrijpelijke taal is zijn de nieuwe woorden Engels. Wij horen ze speculeren wat er op het dak van de FJ zou staan of wat de lampjes op de spiegels zouden kunnen zijn of de achter kappen, met FJ erop, verdoken verstralers... Op het dak hebben we satelliet antennes, we hebben camera's ...
Een van de politie mensen weet ons uiteindelijk te vertellen dat de ferry over anderhalf uur zal aankomen. De man ziet de troep mannen die rond onze auto staan gedrumd en gebiedt hun met luide stem weg te gaan. Oef, eindelijk wat privacy. Maar dat duurt niet lang of er staat weer een groep rond de auto te staren. Ze staan er soms als versteend te gapen naar alles wat we doen. Een paar keer probeer ik ze te laten opkrassen maar het resultaat is van korte duur. Lieve krijgt het op haar heupen van al die blikken die op haar gericht zijn. Misschien zou een nikab uitkomst bieden?
van een heel klein beetje privacy was geen sprake
Het laden van de ferry is tijdrovend omdat de bussen en de vrachtwagens zich in de lengterichting moeten parkeren en de oprit van de boot aan de zijkant is. Als voorlaatste kunnen we op de boot. Wij zijn nog maar amper aan het varen of hetzelfde spektakel van gapen en staren speelt zich opnieuw af. Gelukkig kunnen ze nu maar langs een zijde van de FJ staren. Het ziet ernaar uit dat Chittagong bereiken niet voor vandaag zal zijn. We varen al drie uur en het is vijf uur. Over een uur is het donker! Veel verder dan de eerste stad - die ligt op 25 km- zullen we niet geraken. Nu de ferry aan het vertragen is en de groep rond de FJ naar de bussen wegtrekt heb ik een raam kunnen openen. Een man in maatpak komt mij de hand geven. Hij spreekt twee woorden Engels. Hij zegt ingenieur elektriciteit te zijn, specialiteit zonne-energie. Hij schrijft beter Engels dan hij spreekt en vraagt papier en pen. Er wordt ons teken gedaan dat we de boot af moeten rijden. Gauw schrijft de man zijn bericht. "Give me a good job sir ".
Lakshimpur is de eerste stad die we doorrijden. Waar vinden we hier in gidsnaam een hotel? Na wat vragen hebben we hotel Ruby Int gevonden. Het noemt zich wel internationaal maar er is geen woord in het Engels op de gevel te vinden. Door de politie worden we op een parkeerplaats naast het gebouw geleid. Met een kamertje te bereiken langs een smalle betonnen trap langs de buitengevel, op de vierde verdieping, net een gevangeniscel, zullen we ons tevreden moeten stellen. In een groezeliger plaats als deze hebben we nog nooit vertoefd. De laatste maal dat hier grondig gereinigd is geweest moet al weken (maanden,jaren) geleden zijn en verf hebben de muren niet meer gezien sinds de tijd dat de dieren nog spraken!
en maar blijven staren zonder een woord uit te brengen en ook met weinig vrolijkheid op hun gezichten
We hebben kunnen eten in het restaurantje naast het hotel zonder onze smaakpapillen te moeten verbranden aan de overgekruide gerechten. De yoghurt (lassi) als dessert was heerlijk en ook de caramel flan. Lieve is wat ongesteld en ligt al in bed. Er wordt op onze kamerdeur geklopt en nog een maal. In de gang staan vier man. Politie, ze willen mijn pas en visum zien. En willen weten waar we naartoe willen. Vooraleer morgen te vertrekken moeten we eerst de politie bellen wordt ons op het hart gedrukt. ! Is er een probleem, vraag ik. Er wordt ontkennend geantwoord.
Een uur later wordt weer op de deur geklopt. Iemand van het hotel personeel staat met een gsm in de hand. Ik probeer te begrijpen dat hij zegt dat ik naar de politie in Dhaka moet bellen. Op dat ogenblik rinkelt zijn telefoon en hij drukt mij het ding in de hand. Aan de andere kant van de lijn zegt de man dat hij van de politie (special police force) in Dhaka is, hij wil weten wat we hier komen doen want hij staat in voor onze veiligheid. Jullie zijn van de pers? Hebben jullie al interviews gegeven? Wil hij weten. Als jullie pers zijn dan hadden jullie dat moeten laten weten bij het binnenkomen van Bangladesh, zegt hij nog. Ik probeer hem duidelijk te maken dat we de banner op onze auto hebben voor onze veiligheid en dat het enige wat we schrijven op onze website staat. Hij wil de URL hebben. We moeten morgen om negen uur de lokale politie bellen!
De groezelige kamer heeft onze nachtrust niet verstoord wel duurde het tot twee uur voor er stilte kwam op ons verdiep. We zijn klaar om onze kamer te verlaten als er wordt geklopt op de deur. Weer staan er politiemensen aan de deur. Ik herken er een van gisteren maar nu zijn het er vijf. Zelfde scenario, paspoorten, visa controleren. Veel vragen over ons en wat we willen doen. Ze zijn bezorgd om onze veiligheid, ze willen alles weten. Er moet nog eens een kopie van onze passen worden genomen, maar nu een volledige kopij! We krijgen hun telefoonnummer en zij willen het onze. Maar ons belkrediet schijnt op te zijn. Geen probleem, iemand van het hotel krijgt opdracht om dat voor ons in orde te maken. "Sorry for the inconvenience, sir. We have some problems in our country but we will escort you to Chittagong. We are responsible for your security and your safety" Hebt u al ontbeten?
We kunnen rustig ontbijten zij zullen ondertussen zorgen voor de begeleiding naar Chittagong. Wij hebben goed ontbeten en worden weer uitgenodigd op een gesprek, buiten wordt onze FJ bewaakt door de politie en niemand mag in de omgeving ervan komen. De politie wil ons een thee aanbieden maar we wijzen dit vriendelijk af. Maar uiteindelijk voelen we na zoveel aandringen ons toch verplicht de thee te aanvaarden. De thee wordt u aangeboden door de lokale politie, mijnheer, en nogmaals ekskuus voor de narigheden hier.
Opnieuw een massa nieuwsgierige blikken
We zitten in de auto voor het hotel. Voor ons is het zondag, hier is het al de tweede werkdag ( er wordt nog altijd gestaakt). Een massa mensen wordt op afstand gehouden de een veelkoppige politie. Nog even geduld oefenen, wordt ons gevraagd, wij zijn zo klaar. Inmiddels is er een reporter per motorfiets aangekomen en wil ons interviewen. Dat lukt slecht want wij spreken gaan Bangla. Hij neemt toch een foto zoals al vele anderen om ons al gedaan hebben. De politie officier komt naar de auto toe: "OK, sir, please follow that car. You are on your way to Chittagong. Thanks and may Allah bless you".
Onder politie bewaking naar Chittagong
In de kleine okergele vrachtwagen zitten zes gewapende en met kogelwerende vesten uitgedoste politiemannen. Al toeterend baant hij zich een weg tussen het chaotische verkeer. We moeten dicht aan zijn bumper aansluiten. Er staan scanderende betogende vrouwen langs de weg in de stad er is een sliert met spandoeken uitgedoste koeien rechts van ons, ik concentreer mij op de bumper van de okergele lichte vrachtwagen voor ons, die als maar sneller gaat rijden. We slingeren door het drukke verkeer. Als ik als tweede voorbijsteek worden de tuk-tuks, riksja's en vrachtwagens duidelijk gemaakt dat ze opzij moeten voor mij. Dit wordt een helse en vermoeiende rit, denk ik bij mezelf. Ik moet vooral oppassen dat ik de politieauto voor mij niet ram, want ik zie geen remlichten mocht die er al hebben. Achter ons rijdt nog een politie voertuig!
De voertuigen werden aangemaand opzij te gaan
We zijn in een volgend dorp, daar staat al een andere vrachtwagen met gewapende politie te wachten op ons. De eerste voorganger komt afscheid nemen en wijst naar het nieuwe voertuig. Hop, we zijn weer weg, gelukkig nu met iets minder vaart. Achter ons rijdt nu een ambulance. (ambulances worden in het hele land gebruikt om op een veilige manier mensen te verplaatsen hebben we gelezen). Wij steken vele weggebruikers voorbij maar niemand mag ons voorbij.
Wij zijn even de tel kwijt, maar we zijn nu al aan de vijfde escorte denken we. De organisatie loopt gesmeerd, soms hebben we al wat trager gereden om de volgende escorte wat tijd te geven zich te organiseren. Uitgezonderd in Feni hebben we nergens moeten wachten. Later hebben we gelezen dat in Feni een brandbom was gegooid. In de drukke steden of dorpen waar we door moeten hanteert de politie knuppels. Wie niet horen wil moet voelen. Diegene die zich niet rap uit de voeten maakt voor de cortège, krijgt de knuppel!
We werden goed bewaakt
Vandaag lazen we in de krant dat hier in Feni er een brandbom was gegooid een uur later dan wij voorbij gekomen waren
Vijftien escortes in het totaal, en we worden tot aan de ingang van ons hotel gebracht. Vandaag hebben we geen gps noch kaarten nodig gehad! Als we met de auto willen rondrijden moeten we eerst de politie bellen, krijgen we mee als afscheid van het laatste team politie hier in Chittagong. Wat een dag!
Veilig aangekomen in Chittagong dank zij de Bangladese politiemacht
Chittagong the port city
De reis door Bangladesh - het land van de Bengali's- verloopt wat anders dan we hadden gepland. Bangladesh is de meer dan helft kleiner dan Duitsland of iets groter dan Griekenland maar telt 157.000.000 inwoners.(in 1971 waren er dat nog maar 65 miljoen). Dus kunnen we hier wel spreken van overbevolking. Alhoewel er sinds 1991, het jaar van de terugkeer naar de democratie, vooruitgang is geboekt kampt het land voortdurend met politieke onrust en etnische wrijvingen.
We zijn wel vrij om te doen en te laten wat we willen maar de politie hier in Chittagong, heeft ons op het hart gedrukt hen toch te bellen vooraleer we met de auto op stap zouden gaan. Het liefst zouden we zo snel mogelijk het land verlaten maar omdat het nog te koud is in Bhutan willen we daar zo laat mogelijk aankomen. Dus in maart ongeveer.
Er rijden hier geen honderden Riksja's en tuctucs maar zeker een duizendtal
Leuke babbel met een Bangladees
Het fruit wordt ook hier mooi opeengestapeld
Wij zijn in Chittagong, de tweede grootste stad van het land. Met de voorsteden 6.500.000 inwoners. Het is in de nabijheid van de stad dat de vermaarde scheepsafbreekwerven gesitueerd zijn. Het bezoek ervan - als dat zou lukken - staat op ons programma. Veel valt er in deze chaotische stad niet te beleven. Hoewel wandelen ook hier een belevenis is. In de omgeving van ons hotel bevinden zich nauwe straatjes, steegjes en gangetjes en die zijn vol van piepkleine winkeltjes die van gedroogde vis tot fruit en groenten en allerlei pluralia aan de man proberen te brengen. Langs de rivier zijn er havenactiviteiten en errond zijn straten met riksja makers en reparateurs, plaatslagerijen, werkplaatsen waar busjes en ander aftandse voertuigen worden opgekalefaterd, metaalbewerkers, metalen kasten makers enz...wat verder wandelen we door straten waar groothandels zijn in aardappelen, bloemkolen....Zoals bij ons vroeger zijn alle ambachten gegroepeerd.
Een koe aan de ingang van een restaurant
In Bangladesh wordt het vuil verzameld maar vooraleer het wordt opgehaald mogen de koeien eerst komen zoeken naar restjes en dit op nog geen 100 m van ons hotel
We zijn gisteren op zoek gegaan naar de politie om uitsluitsel te krijgen of we veilig naar het meer zuidelijke Cox's Bazar kunnen rijden. De eerste post kan ons niet verder helpen. De gesprekken zijn moeilijk want de vrouwelijke chef spreekt haast geen Engels. Bij de tweede post, een 500 meter verder worden we door verwezen naar de chef. Iemand gaat ons voor op een trap tot aan de eerste deur van een rij kantoren. We mogen binnen bij de hoofdcommissaris. Een wat oudere man is zijn krant aan het lezen achter zijn bureau, voor zijn bureau staat een televisietoestel te spelen en op zijn bureau tatert constant een walkie talkie. Hij zal ons helpen maar zijn bevoegdheid is beperkt tot het grondgebied van CTG zegt hij ons. Wij krijgen zijn telefoonnummer. Het is ons niet duidelijk hoe het moet buiten de stad want daar is hij wat vaag over.
Onze FJ kan niet in de ondergrondse garage van het hotel.hij staat overdag op de stoep en 's avonds moet ik hem door een steegje naast het hotel in en afgesloten ruimte rijden. 's Morgens moet hij daar weg want tot onze grote verbazing lopen op die betonnen binnenkoer, die vol rommel ligt, enkele tientallen geiten en een koe. Diezelfde koe staat 's avonds het steegje te versperren als ik naar de nacht parkeerplaats rij! De wakers van het hotel, die voor de FJ uit lopen om de mensen op kant te dwingen, hebben schrik van dat beest, er moet dan altijd wel iemand anders de koe tot inzicht brengen dat ze op kant moet.
Iedere avond moest de FJ naar zijn slaapplaats gereden worden - en iedere avond lag er een koe in de weg
De Bangladezen staan graag op de foto, overal worden we aangeklampt om een foto van hen te nemen
De receptionist van ons hotel heeft de plaats in het Bangla opgeschreven waar we heen moeten om iets van de scheeps afbreekwerven te zien. De meeste kans om iets te zien is op vrijdag als er geen directie aanwezig is want die willen niemand zien met een camera in de hand.
Onze CNG taxi, zo worden die hier genoemd zal ons naar een van de afbraakwerven brengen. Ja alle bussen zelfs vrachtwagens en de kleine driewielige tuk-tuk's rijden op aardgas. Na een uur rijden doet de chauffeur ons teken dat we moeten uitstappen. We staan langs de kant van de hoofdweg en dus bijlange niet waar we moeten zijn. Hij wil niet verder. Onmiddellijk worden we zoals het hier altijd gaat omringd door mensen. Ik toon hun het briefje waar onze bestemming op staat. Ze hebben het blijkbaar gauw door wat er aan de hand is. Er volgt nu een tirade van woorden aan het adres van onze taxi chauffeur. De groep mensen rondom ons wordt steeds groter. Een motorrijder neemt het ook voor ons op maar de taximan is niet te vermurwen! Een andere tuk tuk zal ons verder naar de werf brengen.
Hoe dichter we in de nabijheid van de werven komen hoe meer scheepsonderdelen gestapeld liggen op terreinen langs de hoofdweg. Scheepsmotoren, pompen, flenzen, buizen, reddingssloepen...liggen of staan verzameld bij elkaar. Wij verlaten de hoofdweg om langs een smalle betonweg richting zee te rijden. Langs de kant tot bijna op de rand van het betonweg staan armtierige hutten opgetrokken uit afval. De werven hebben een kwalijke reputatie. Schepen worden er ontmanteld met de blote hand en veelal door kinderen. De schepen worden hier door toedoen van de grote getijdenvershillen op de stranden getrokken. 75% van de olietankers ( en dat zijn er zo 'n duizend) die de wereldzeeën bevaren, eindigen hier op de stranden. In crisistijden is de schrootwaarde van de schepen hoger dan de opbrengst indien men ze in de vaart zouden houden. De know how om schepen snel af te breken vindt zijn oorsprong in 1965 toen een Grieks vrachtschip door een storm aan land was geslagen en door de lokale bevolking snel werd gesloopt. In 1971 zonk hier een Pakistaans handelsschip -dat was tijdens de onafhankelijkheidsoorlog met West Pakistan- en dat schip werd ook succesvol afgebroken.
Opnieuw onder politiebegeleiding naar Cox's Bazar - de riksja's en tuctucs worden aangemaand opzij te gaan
In de dorpen wordt de politie geholpen door een soort burgerwacht....met stok
en hier zijn de betogers....later op de dag waren er hier onlusten
Niet overal is er kommer en kwel, we reden ook langs betoverende rijstvelden
Het langste onafgebroken strand van de wereld
Wij zijn nu al een paar dagen gelogeerd in Cox's Bazar het vakantieoord voor de welstellende Bangladees. De plaats ligt aan het begin van een 125 kilometer lang strand dat gaat tot het meest zuidelijke punt van het land. Het is een strook land dat in het zuiden maar een paar kilometer breed is en gewrongen zit tussen de Golf van Bengalen en de grens met Myanmar (Birma). Een wat vreemde grens die de Engelsen hier hebben achtergelaten want zowel Bangladesh (vroeger Indie en van 1947 tot 1971 Oost Pakistan) als Birma/Myanmar waren Britse kolonies.
de zee krijgt 's avonds een mooie kleur
aan het strand van Cox's Bazar tussen de lokale mensen
We moeten toegeven het strand hier is "clean" zoals bij ons aan de Noordzee. Er lopen constant vrouwen rond om afval op te rapen. Zoals ook in Indie wordt hier alles wat je niet meer nodig hebt weggegooid en ook door de mannen met maatpak! Het verschil met de stranden in West Bengalen in Indie is dat daar niets wordt geruimd en de stranden sterk bezoedeld zijn. Liggen op een luie stoel op het strand met een spannend boek wordt regelmatig onderbroken niet alleen door venters maar door bedelaars en mensen die een foto van ons willen hebben. Aan dat laatste wennen we stilaan maar het blijft storend.
Lekker luieriken aan het strand
In Cox's Bazar tref je wel enkele betere restaurants van Bangladesh aan
We hebben de politiechef gebeld om te informeren of een rit zonder escorte veilig is. Dat s geen probleem, heeft hij ons bevestigd. Wij rijden langs de kust zuidwaarts, rechts de zee links de jungle met op sommige plaatsen hoge begroeide rotswanden. De vissersboten lijken hier op die van de Vikings. Hoge opgetrokken boeg en achtersteven. Veel volk komen we niet tegen en dat is zeer ongewoon in dit deel van de wereld. Het veranderd wel als we dorpen naderen. Daar kriebelt het van mannen in longy en kinderen, vooral veel peuters en jonge kinderen. Hier heeft het Bangladees geboortebeperking plan nog geen aanvang gevonden. Verder naar het zuiden rijden we garnaal kwekerijen voorbij en hier en daar worden nieuwe resorts gebouwd. Er wordt zelfs een nieuwe weg aangelegd langs de zee. Nog verder naar het zuiden komen we langs tentenkampen opgebouwd met afval en zwarte plastiek. Als ik even halt hou op een betonnen brug om de FJ wat te ontdoen van het opgepakte zand duurt het niet lang op we zijn omringd door een massa kinderen en er komen steeds meer mensen naar ons toe, hopend dat we hun iets kunnen toesteken. Maar voor zoveel man hebben we niet voldoende bij de hand! Dus maar verder met de nog vuile voorruit. Dat is spijtig - geen foto's - want een paar kilometer verder komen we plots op een aardeweg midden in een dorp. Het wemelt er van de in het wit geklede mannen. Riksja's rijden kriskras door elkaar of staan overal geparkeerd. Op het eerste zicht is er geen doorkomen aan. Er hangt een niet te harden stank en afval ligt overal. De claxon helpt ons zonder problemen door de massa te komen. Zulke toestanden hebben we nog niet meegemaakt!
hier lopen honderden rode krabben
De typische vissersboten van de Kolatoli beach
De rivier Jaliadwip scheidt Bangladesh van Myanmar
Bekijk hier de video hoe vlug de rode krabben lopen op het strand
We zijn niet tot het uiterste zuidelijke punt van Bangladesh gereden want dat zou ons heen en terug nog minstens drie tot vier uur extra hebben gekost want ook hier moeten we rekening houden met een gemiddelde tussen de 20 en 30 km/u. In de dorpen is het op de smalle weg geen sinecure om een riksja tegenligger te kruisen. Zij willen niet te ver in het zand rijden en dan kunnen we niet verder. Eën is aan de FJ blijven haken. We hebben hier geen mogelijkheid om schade vergoed te krijgen. Dus om de FJ van krassen te sparen is het dubbel opletten geblazen, maar tegelijk voldoende lef aan de dag te leggen om niet steeds te blijven staan. Het is hier, zoals in gans het land, voorrang door lef!
Na negen dagen Cox's Bazar hebben we het daar definitief gehad. Het is dan ook een van de weinige keren in onze wereldreis dat we zolang op dezelfde plek hebben verbleven. De reden: reizen in Bangladesh is op dit moment, gezien de politieke onrust, niet zonder gevaar.
Een politie escorte is ons in het hotel komen ophalen we kunnen vertrekken. Wij reizen vandaag naar Comilla, een 300 kilometer naar het noorden. In Comilla zijn drie weken geleden 45 buspassagiers omgekomen in een brand, toen hun bus met een molotov cocktail werd bestookt door tegenstanders van de huidige regering. En we moeten door Chittagong waar gisteren nog twee man werden neergeschoten ...
Het zijn er zeventien geweest. Zeventien bewapende politie escortes die ons de een na de andere, goed gesynchroniseerd tot buiten de stad Chittagong hebben gebracht. Soms ging het wat traag omdat sommige gecharterde politieauto's niets meer dan een wrak waren. In de chaotische dorpen konden we niet beter wensen. Daar zorgden onze begeleiders, gewapend met een stok, voor een doorgang. Niemand heeft respect voor een politie sirene maar de stok heeft meer effect. En er werd soms duchtig geklopt op de groene tuk-tuks om ze uit de weg te krijgen.
Opnieuw met politie escorte: Vertrekkensklaar vanaf ons hotel tot Shilek
toen we moesten wachten op de volgende escorte werden we super beveiligd zowel voor als achter de FJ
Voor de video (met commentaar) van onze rit met politie escorte klik hier
De weg gisteren naar Comilla was goed. Op vele plaatsen worden vier rijstroken aangelegd. Dit is een onderdeel van een programma om 1.750 km hoofdwegen te moderniseren. De weg vandaag naar Sylhet, is een ander verhaal. We hebben al ettelijke stroken stofferige off road achter de rug. In de dorpen is de weg dan nog meestal het slechtst, kuilen, hobbels waar het vrachtverkeer,de tuk-tuks en de rikja's over denderen. Om het stof wat te temperen gooien de dorpsbewoners water op de weg. Snelheid, stapvoets.
De N2 ( Comilla Sylhet highway) die over Sylhet naar de grens met Indie loopt heeft niets weg van een snelweg. Bij het binnenrijden van Sylhet moeten we over de rivier. De brug is amper 6 meter breed en aan het begin en einde is er een buis over de rijweg waar we amper onder kunnen met de FJ! Eens over de brug rijden we alweer in het chaotische riksja verkeer. Kalm blijven is de oplossing. Door het openstaande raam begint een motorrijder een gesprek met ons. "zijn jullie uit België?" vraagt de man in behoorlijk Nederlands. "Ah, Antwerpen, De Lange Leemstraat en de Nationale straat. Ik heb vier jaar in België gewoond." Of hoe een man uit Bangladesh in vier jaar tijd in staat is om goed Nederlands te praten daar waar 30% van de Belgen dat niet kunnen na 50 jaar!
we reden tussen rijstvelden met langs de baan mooie bomen
In Bangladesh zagen we veel mannen met ros haar en rosse baarden
Grensfaciliteiten met thee en koekjes
Vandaag hebben we weer een grensovergang. We moeten echter nog onze exit taks betalen in een daarvoor geaccrediteerde bank. De eerste bank met die machtiging heeft nog nooit gehoord van deze procedure, gelukkig is er een man onder de klanten die het Engels machtig is en ons wil helpen. We moeten de andere kant van de stad op. Hij begrijpt onze hulpeloosheid als we denken aan de zoektocht naar de juiste bank in de juiste straat. Zonder veel dralen neemt hij een groene tuk-tuk en wij moeten volgen. De tuk-tuk slingert veel sneller door het riksja verkeer dan wij met de FJ. We moeten het hotel voorbij waar we vannacht sliepen. Ik parkeer de FJ en we springen in de wachtende groene mini taxi.
Een uur later zijn we terug aan de FJ. De man heeft ons flink geholpen. In de bank heeft hij voorrang voor ons bedongen zodat we daar niet hoefden aan te schuiven. Hij wou zelfs de taxi betalen, en excuseerde zich ettelijke malen voor het ongemak dat wij hadden gehad omwille van de politieke situatie.
wat was het hier heel plezant rijden
We hebben onze laatste Thaka omgezet in vijf liter benzine. De weg naar de grens is op een paar vrachtwagens na praktisch verlaten. De bergen over de grens komen in zicht. Hoe zal onze grensovergang hier verlopen?
De laatste kilometers weg tot de grens zijn weer off road. De weg is kapot gereden door vrachtwagens die uit Indie rotsen en kolen invoeren.
Hoe dichter we de grens met India naderen hoe meer bedrijvigheid we zagen met stenen en rotsblokken.......aan de grensovergang zagen we dat alle steentransport uit India komt
We worden door militairen verzocht de FJ te parkeren. Het gebouw links van ons draagt het voor ons blauwe leesbare opschrift 'CUSTOMS'. Een man met nog enkele tanden heet ons welkom en leidt ons naar een bureel. Wij moeten gaan zitten op twee aangereikte stoelen. Onze paspoorten worden meegenomen. Wij moeten enkele minuten geduld oefenen.
Soms waren er wel tien man in het bureau. Er werden met enkele smartphones foto's gemaakt van al onze documenten. Ondertussen kregen we thee met koekjes. Het heeft lang geduurd, zeer lang geduurd, maar we hebben alle stempels op de CDP en onze passen. Bij de Indiërs worden we gevraagd te wachten aan de eerste militaire controle. Een officier probeert onze CDP te ontcijferen.
Ondertussen gaat een onafgebroken rij vrachtwagens de grens over in beide richtingen. Leeg naar Indie, vol met steen naar Bangladesh. Bangladesh is zand en klei ze hebben geen rotsformaties of keien. We hebben honderden steenbakkerijen over het hele land gezien. Bakstenen worden gebruikt om te bouwen, om wegen te maken en worden gemalen om beton te maken! Dat die beton met gemalen baksteen niet altijd de vereiste kwaliteit heeft, blijkt uit de ingestorte bruggen en bouwsels die we her en der zagen.
OK, we mogen verder maar zonder de FJ. Honderd meter verderop is het Indisch grensgebouw met douane en immigratie. Hier kennen ze wel de CDP procedure. Maar ook hier is het wachten. We zitten wel in een salon op het eerste verdiep van een gebouw dat ook wel aan een opknapbeurt toe is. De zetels zijn zacht maar versleten.
Oef, ze willen nog de FJ zien en dat zou dan het einde zijn. Met vele kijklustigen en nieuwsgierigen rondom de ambtenaren hebben we de FJ uitrusting laten zien.
De twee grensformaliteiten hebben meer dan vier uur geduurd! We moeten nog 85 km tot Shillong en dat is drie uur rijden over smalle bergwegen, het zal dus donker zijn als we daar zijn.
naar boven
